تبيين جامعه‌شناختي مصرف نمايشي پوشاك (مطالعه موردي: شهر بيرجند- دي‌ماه 1399)

هدف ازانجام‌شدن اين پژوهش، تبيين جامعه‌شناختي مصرف نمايشي پوشاك در شهر بيرجند بود و سعي شد تا تأثير عامليت انساني و عوامل زمينه‌اي در تكوين اين پديده بررسي شود. از آنجا كه محقق با تمركز بر متغيرها، قصد مطالعه يك واقعيت اجتماعي از بيرون را داشته است، رويكرد مناسب، رويكرد كمّي بوده است؛ بنابراين داده‌هاي لازم براي آزمون فرضيه‌هاي تحقيق، با روش پيمايش و از طريق پرسشنامه گردآوري ‌شد؛ بر اين اساس، محقق با استفاده از فرمول نمونه‌گيري كوكران، 383 نفر از ساكنان شهر بيرجند را با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي برگزيد؛ به ‌اين ‌ترتيب  كه اين شهر به سه منطقه برخوردار، نيمه‌برخوردار و كم‌برخوردار تقسيم ‌شد و در هريك از مناطق سه محله انتخاب گرديد. آنگاه در اين محلات، چند بلوك و در اين بلوك‌ها، چند خانوار به‌طور تصادفي سيستماتيك به‌عنوان خوشه انتخاب شدند و داده‌ها از اعضاي اين خانوارها، براساس توانايي آن‌ها براي پاسخ‌گويي به گويه‌ها و نيز تجربه مصرف نمايشي پوشاك، از گروه سني 1555 سال دريافت شد؛ البته با توجه به شيوع ويروس كرونا، دسترسي به برخي از واحدهاي مشاهده ممكن نبود؛ بنابراين براي تهيه نمونه مدنظر، به‌ناچار واحدهاي بيشتري بررسي شد. اعتبار صوري ابزار از طريق قضاوت داوران، شاخص وزني متغيرها به‌وسيله آزمون تحليل عاملي و پايايي ابزار با آزمون آلفاي كرونباخ محاسبه شده است. نتايج اين پژوهش نشان ‌‌داد كه متغيرهاي نياز به همنوايي، نياز به تمايزطلبي، نياز به جلوه‌گري، فرصت‌هاي خودنمايي، محدوديت‌هاي اجتماعي و عادات مصرفي بر مصرف نمايشي پوشاك تأثير معناداري داشتند‌؛ البته دسترسي به منابع تأثير معناداري بر اين متغير نداشته است. به‌علاوه، ازنظر ميزان مصرف نمايشي پوشاك، بين زنان و مردان تفاوت معناداري مشاهده نشد. يافته‌هاي اين پژوهش با بخشي از مباحث نظري كه از سوي نظريه‌پردازاني همچون وبلن و بورديو، دربارۀ مصارف نمايشي و كاركرد هويت‌بخشي آن‌ها ارائه ‌شده است، همسويي دارد.