عوامل مؤثر بر تمايل دانشجويان به تداوم استفاده از سيستم‌هاي يادگيري الكترونيكي

پيشينه و اهداف: يادگيري الكترونيكي شيوه‌اي براي طراحي، تدوين، ارائه و ارزشيابي آموزش است كه از قابليت‌ها و امكانات الكترونيكي براي كمك به يادگيري بهره مي‌گيرد كه طي سه دهه گذشته مورد استقبال مؤسسات آموزشي و يادگيرندگان قرار گرفته است. اما به دليل همه‌گيري COVID-19 يادگيري الكترونيكي در كانون توجه عمومي و سياسي گسترده‌تر قرار گرفته است. اين امر سبب شده تا بررسي رفتار يادگيرندگان در مواجهه با بستر آموزش الكترونيكي و ابعاد مختلف آن مورد توجه قرار گيرد. در اين پژوهش نگارنده مي كوشد تا با استفاده از مدل موفقيت سيستم هاي اطلاعاتي و نظريه جريان، عوامل اثرگذار بر تداوم استفاده كاربر از يادگيري الكترونيكي را بررسي نمايد.روش‌ها‌: پژوهش حاضر از نظر شيوه گردآوري اطلاعات، توصيفي همبستگي و از نظر هدف، يك پژوهش كاربردي به‌شمار مي رود. متغيرهاي اين پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه استاندارد مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنين در اين پژوهش نمونه‌گيري با استفاده از پرسش‌نامه‌هاي طراحي‌شده كه به‌صورت اينترنتي و فيزيكي در ميان دانشجويان مجازي ورودي سال ۱۳۹۸ و قبل‌تر در سه دانشگاه (دانشگاه تهران، علامه طباطبايي و الزهرا) در سطح تهران، توزيع و تكميل شده اند، به انجام رسيده است. در نهايت حدود ۴۵۰ پرسش‌نامه به‌صورت حضوري و الكترونيكي در ميان دانشجويان دوره هاي مجازي اين سه دانشگاه توزيع شد كه از اين تعداد ۲۳ پرسش‌نامه بازگردانده نشد و يا بدون پاسخ تحويل داده شدند و حدود ۳۰ مورد نيز به دليل ناقص بودن پرسش‌نامه حذف شده اند. در مجموع داده هاي مربوط به ۳۹۰ پرسش‌نامه در اين مطالعه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. داده هاي به‌دست آمده با كمك نرم‌افزارهاي SPSS و Smart PLS تحليل شدند.يافته‌ها: نتايج اين پژوهش حاكي از تأييد كامل چهار فرضيه و معناداري آنها (T-Value بيشتر از 1.96) و رد كامل چهار فرضيه (T-Value كمتر از 1.96) است. فرضيات مورد تأييد شامل تأييد تأثير مثبت و معنادار كيفيت اطلاعات بر رضايت كاربر، كيفيت خدمات بر رضايت كاربر، لذت بردن بر رضايت كاربر، رضايت كاربر بر تمايل كاربر، كيفيت اطلاعات بر تمايل كاربر، كيفيت سيستم بر تمايل كاربر و لذت بردن بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از آموزش الكترونيكي بوده است. براساس نتايج اين تحليل، تأثيرگذارترين عامل بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از ابزارهاي يادگيري الكترونيكي، لذت بردن كاربر از به كارگيري سيستم يادگيري الكترونيكي است. علاوه بر اين لذت بردن بيشترين تأثير را بر رضايت كاربر دارد. فرضياتي كه مورد تأييد واقع نشده است شامل تأثير كيفيت سيستم و رضايت كاربر، تأثير تمركز و رضايت كاربر، تأثير كيفيت خدمات بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از سيستم يادگيري الكترونيكي و تأثير تمركز بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از سيستم يادگيري الكترونيكي بوده است.نتيجه‌گيري:  محققان در اين پژوهش با بررسي مؤلفه‌هاي اصلي تأثيرگذار بر موضوع مطالعه در بستر يادگيري الكترونيكي در ايران را به‌طور خاص در ميان دانشجويان دوره‌هاي مجازي سه دانشگاه شهر تهران مورد ارزيابي و مطالعه قرارداده است. غالب اين پژوهشگران رضايت را عامل كليدي مؤثر بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از فناوري دانسته اند. به همين دليل پژوهشگران با استناد به مطالعات پيشين، عوامل مؤثر بر رضايت كاربر در استفاده از فناوري را شناسايي و مطالعه نموده است. متغير رضايت به‌عنوان يك متغير ميانجي در نظر گرفته شده و تأثير آن بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از فناوري سنجيده شده است. از ميان عوامل مؤثر بر رضايت كاربر، عوامل كيفيت اطلاعات، كيفيت خدمات، كيفيت سيستم، لذت‌بردن و تمركز مطالعه شده اند. همچنين تأثير اين متغيرها بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از فناوري نيز دو سؤال ديگر اين پژوهش را شكل داده است. طبق نتايج، كيفيت سيستم و تمركز تأثيري بر رضايت كاربران نداشته است. همچنين كيفيت خدمات و تمركز بر تمايل كاربر به تداوم استفاده از سيستم يادگيري الكترونيكي اثري نداشته است. در نتيجه اين يافته‌ها متمايز با پژوهش‌هاي پيشين بوده است.