تأثير شكل‌گيري پيمان‌هاي امنيتي چندجانبه ميان همسايگان در تقابل با جمهوري اسلامي ايران

همواره در شكل‌گيري پيمان امنيتي ـ دفاعي، مواردي چون ساختار نظام بين‌الملل، نيازهاي امنيتي و جهت‌گيري‌هاي سياسي مؤثرند. در اين پيوند عواملي نظير قدرت نظامي، ساختارهاي بين‌المللي، درك از تهديد، اهداف پيمان دفاعي، همبستگي و انسجام ميان اعضا و نهايتاً تهديد مشترك در كاربست يك پيمان دفاعي مؤثر است. در اين زمينه، همواره يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي جمهوري اسلامي در منطقه غرب آسيا، شكل‌گيري پيمان‌هاي امنيتي چندجانبه برمبناي ژئوپوليتيك تهديد و با محوريت تخاصم عليه كشورمان بوده است. اين نگراني ازسوي جمهوري اسلامي به‌خصوص پس از تحولات 2011 و گسترش قيام‌هاي عربي در منطقه غرب آسيا و شمال آفريقا افزايش نيز يافته است. در اين ميان متغيرهاي متعددي منجر به عدم شكل‌گيري پيمان‌هاي امنيتي يك‌جانبه‌اي عليه ايران شده است كه مي‌توان در اين خصوص به عدم قطعيت، وضعيت آنارشي و بي‌ثباتي فضا در غرب آسيا اشاره كرد؛ به‌گونه‌اي كه تا حدود زيادي پيش‌بيني حركت بعدي بازيگران در چنين شرايطي را با مشكل مواجه كرده است بنابراين، ارزيابي نحوه قطب‌بندي‌هاي منطقه، نقش بازيگران منطقه‌اي و دخالت قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي در تبيين موضوع، اهميت فراواني دارد. هدف از اين پژوهش، بررسي ميزان ظرفيت‌هاي ذاتي اين رويكرد در تبيين پويش‌هاي امنيتي منطقه است. روش پژوهش، توصيفي ـ تحليلي و روش جمع‌آوري داده‌ها به‌صورت كتابخانه‌اي است.