بررسي اثرات تغييرات كاربري اراضي بر دماي حوزه آبخيز شمالي استان ايلام

رشد سريع جمعيت، تغييرات كاربري اراضي و آلودگي‌هاي صنعتي و شهري در حال حاضر از جمله مشكلات جدي است كه توسط انسان به محيط طبيعي اعمال شده است. از طرفي تغيير دماي سطح زمين عاملي براي ارزيابي كيفيت زيستگاه به‌شمار مي‌آيد كه از تغيير كاربري زمين الگو مي‌گيرد. بنابراين ضرروت دارد پيوستگي بين دوره‌هاي كوتاه مدت تغيير كاربري و دماي سطح زمين بررسي گردد. اين پژوهش با بررسي اثر كاربري اراضي بر خصوصيات دمايي طي دوره آماري 1398-1393 در حوزه آبخيز شمالي استان ايلام در دو بخش كوهستاني- دشتي و موقعيت صنعتي با وجود صنايع نفت و گاز، نقش كاربري­هاي مختلف را در منطقه مورد مطالعه بررسي مي‌كند. براي تهيه نقشه‌هاي دما و كاربري اراضي از داده ماهواره‌اي لندست سنجنده ETM و MODIS با دقت مكاني به‌ترتيب 30 و 250 متري در گوگل ارث انجين (Google Earth Engine) از روش­هاي الگوريتم جنگل تصادفي و ماشين‌بردار استفاده شد. نتايج نشان داد كه در طي شش سال مورد نظر، سطح كاربري­هاي آب، مرتع، اراضي كشاورزي و باغي به‌ترتيب 15/0، 87/3 و 42/3 درصد افزايش و ساير كاربري‌ها مانند جنگل و اراضي باير به‌ترتيب 33/13 و 11/0 درصد كاهش داشته­اند. الگوريتم دمايي با استفاده از شاخص LST و ايجاد جزاير حرارتي نشان داد ميانگين دماي منطقه در دوره پايه (سال 1393) معادل 02/31 درجه سانتي‌گراد بوده كه در پايان دوره مورد بررسي به 88/31 درجه سانتي‌گراد رسيده و در طي شش سال 68/0 درجه سانتي‌گراد دما افزايش داشته است. با توجه به نتايج، اقليم و كاربري اراضي متأثر از همديگر بوده و هر كدام در ارتباط با ديگري اثرات خود را نشان مي دهند.