تحليل عناصر تشكيل‌دهنده ميزان تمايل آبخيزنشينان به مشاركت در طرح‌هاي آبخيزداري (مطالعه موردي: حوضه رودخانه بزرگ نائين استان اصفهان)

موفقيت يا عدم‌موفقيت طرح‌هاي آبخيزداري را بايد در حضور يا عدم‌حضور مردم جست‌وجو كرد. با اين اوصاف، توجه به نقش مردم در اين طرح‌ها و يافتن راهكارهايي جهت تشويق مشاركت آن‌ها ضرورتي اجتناب‌ناپذير است. از اين‌رو، هدف كلي اين پژوهش توصيفي- همبستگي تهيه مدل علّي عناصر تشكيل‌دهنده ميزان تمايل آبخيزنشينان به مشاركت در طرح‌هاي آبخيزداري حوضه رودخانه بزرگ نائين است. جامعه آماري مورد مطالعه در اين پژوهش، شامل آبخيزنشينان ساكن حوضه رودخانه بزرگ نائين استان اصفهان است (2298=N)، كه از اين ميان، تعداد 476 نفر با استفاده از فرمول كوكران به‌عنوان نمونه آماري انتخاب و با توجه به گستردگي جامعه آماري از روش نمونه‌گيري تصادفي استفاده و اطلاعات جمع‌آوري گرديد و مورد تجزيه و تحليل (انجام رگرسيون گام به گام، انجام تكنيك تحليل مسير و تهيه مدل علّي عناصر تشكيل‌دهنده تمايل آبخيزنشينان به مشاركت در طرح‌هاي آبخيزداري) قرار گرفت. نتايج رگرسيون گام به گام نشان داد كه عوامل اجتماعي، اقتصادي، ارتباطي و منابع اطلاعاتي و گويه تحصيلات در مجموع 74 درصد از تغييرات ميزان تمايل به مشاركت در طرح‌هاي آبخيزداري را تبيين مي‌نمايند. همچنين مدل علّي عناصر تشكيل‌دهنده تمايل آبخيزنشينان به مشاركت در طرح‌هاي آبخيزداري بيان‌كننده اين موضوع شد كه عوامل ذكر شده علاوه بر اثرات مستقيم داراي تأثيرات غيرمستقيم زيادي هم بر روي تمايل به مشاركت آبخيزنشينان هستند. در كل يافته‌هاي اين پژوهش به تأثيرات كمي سه عامل و يك گويه فردي بر روي مشاركت آبخيزنشينان اشاره مي نمايد كه در قالب يك مدل علّي ارائه گرديد. بنابراين توجه ويژه به اين عوامل بايد در دستور كار برنامه‌ريزان منابع طبيعي قرار بگيرد تا با جذب بيشتر مشاركت آبخيزنشينان موفقيت طرح‌هاي آبخيزداري نيز افزايش يابد.