تحليل، رهگيري و شبيه‌سازي مسير گردوغبار فرين غرب ايران (مطالعه موردي: ايستگاه سينوپتيك كرمانشاه)

در سال‌هاي اخير گستردگي و شدت طوفان‌هاي گردوغبار در نواحي غربي ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي و شرايط اقليمي اين مناطق موجب شده كه اين پديده به‌عنوان يكي از عمده‌ترين و تأثيرگذارترين پديده‌هاي مخاطره‌آميز زيست‌محيطي در اين نواحي مطرح شود. با توجه به گستردگي طوفان‌هاي گردوغبار و اثرات گسترده آن بر سلامت، اقتصاد، محيط‌زيست و كشاورزي و روند فزاينده‌ي آن‌ها توجه بسياري از محققين را به خود جلب كرده است. در اين مطالعه، از داده‌هاي سازمان هواشناسي ايران، داده‌هاي سازمان حفاظت محيط‌زيست، داده‌هاي NCEP، مدل رهگيري جريان باد و تصاوير سنجنده موديس جهت شناسايي الگوي جوي و منشأيابي طوفان‌ گردوغبار فرين در ايستگاه سينوپتيك كرمانشاه استفاده شد. اين تحقيق طوفان گردوغبار حادث‌شده در غرب ايران از 14 تا 17 فروردين سال 1387 را مورد بررسي قرار داده است. اين طوفان از نظر كاهش ميدان ديد و افزايش جرم ذرات معلق، يكي از شديدترين طوفان‌ها در سال‌هاي اخير بوده است. نتايج رهگيري جريان باد كه با استفاده از مدلHYSPLIT و تصاوير ماهواره‌اي در بحراني‌ترين روز اين گردوغبار انجام شده است، نشان مي‌دهد كه اين تودۀ گردوغبار نشأت‌گرفته از مناطق غرب عراق و شرق سوريه است كه با جهتي نسبتاً شمال‌غربي- جنوب‌شرقي وارد مناطق غربي ايران مي‌شود. بررسي‌هاي جوي نشان مي‌دهند كه در اين زمان با وجود يك كم‌فشار قوي در شرق ايران و پرفشاري در غرب، بادهاي غربي ايجاد شده سبب ورود گردوغبار بيشتر به منطقه مي‌شوند. نتايج نشان مي‌دهد كه شاخص NDDI به‌دست آمده از تصاوير سنجنده موديس به همراه مدل رهگيري جريان باد و بررسي‌هاي جوي قابليت مناسبي جهت تشخيص و پايش مسير حركت طوفان‌هاي گردوغبار را دارا است. در مجموع نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه تلفيق داده‌هاي زميني، مدل رهگيري جريان باد و بررسي‌هاي جوي و شاخص‌هاي ماهواره‌اي ضمن هم‌افزايي موجب شناخت رفتار طوفان‌هاي گردوغبار مي‌شود.