تعيين پتانسيل طبيعت‌گردي با استفاده از روش تجزيه و تحليل سيستمي در مراتع ييلاقي كجور نوشهر

اكوتوريسم به‌ عنوان پايدارترين شكل گردشگري با رشد فزاينده‌ي خود، نقش مؤثري در توسعه‌ي جوامع ايفاء مي‌كند. در اين پژوهش با استفاده از روش تجزيه و تحليل سيستمي به تعيين پتانسيل طبيعت‌گردي در مراتع ييلاقي كجور نوشهر پرداخته شده است. پس از شناسايي عوامل مؤثر بر كاربري طبيعت‌گردي شامل شيب، جهت، ارتفاع از سطح دريا، بافت خاك، پوشش گياهي، سنگ‌شناسي، فاصله تا چشمه و رودخانه، فاصله تا جاده، فاصله تا مناطق مسكوني، فاصله تا شهر، فاصله از گسل و دكل برق فشار قوي، نقشه‌هاي مربوط به اين عوامل با كمك سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS) تهيه شدند و با روش سيستمي مخدوم طبقه‌بندي، تلفيق و روي ‌هم‌گذاري نقشه‌ها انجام و نقشه اوليه تفرجي تهيه و در سه طبقه، كلاسه‌بندي شدند. سپس با تلفيق نقشه تفرجي اوليه و نقشه مراتع، نقشه تفرج نهايي تهيه و كلاسه‌بندي شد. نتايج نشان داد همه مرتع چناربن داراي توان تفرج گسترده طبقه دو، در مرتع دشت لاشك 51/46 درصد داراي توان تفرج گسترده طبقه دو و 49/53 درصد نامناسب براي تفرج، در مرتع اسلام‌آباد 2/75 درصد داراي توان تفرج گسترده طبقه دو و 98/24 درصد نامناسب براي تفرج، در مرتع كهنه ‌لاشك 19/96 درصد داراي توان تفرج گسترده طبقه دو و 81/3 درصد نامناسب براي تفرج، در مرتع كجور 24/87 درصد داراي توان تفرج گسترده طبقه دو و 76/12 درصد نامناسب براي تفرج، در مرتع لرگان 54/12 درصد داراي توان تفرج گسترده طبقه دو و 46/87 درصد نامناسب براي تفرج و در مرتع پيده 31/57 درصد داراي توان تفرج گسترده طبقه دو و 69/42 درصد براي تفرج نامناسب بودند. با توجه به نتايج به‌ دست آمده 83/65 درصد منطقه داراي قابليت تفرجي و 17/34 درصد از منطقه براي تفرج نامناسب هستند كه علت آن شيب بالا، ارتفاع بالا و وجود اراضي زراعي و باغ‌ها در منطقه است؛ بنابراين پيشنهاد مي‌شود اقدامات عملي و مديريتي لازم به بهره‌برداران منطقه آموزش داده شود. اين امر در كنار مديريت اصولي به استفاده از توان بالقوه طبيعت‌گردي منطقه مي‌انجامد و كمك درآمدي براي بهره‌برداران مراتع محسوب مي‌شود.