مقايسه تاثير تغييرات روند كاربري اراضي و بارش بر دبي سالانه (مطالعه موردي حوزه آبخيز كيار)

توسعه مناطق شهري و كشاورزي و بهره­برداري بيش از حد از منابع طبيعي به­منظور برآورد نياز روز افزون انسان­ها باعث ايجاد تغييرات چشمگيري در رژيم هيدرولوژيكي حوزه­هاي آبخيز مي­شود. همچنين، تغيير عوامل اقليمي از قبيل بارش از مهم‌ترين دلايل تغييرات دبي رودخانه­ها است. بررسي همزمان تغييرات عوامل اقليمي و كاربري اراضي در ارتباط با تغييرات دبي رودخانه از اهميت بالايي برخودار است. هدف از اين تحقيق بررسي روند تغييرات كاربري اراضي و بارش و نقش هر يك آنها در روند تغييرات دبي حوزه آبخيز كيار در استان چهار محال و بختياري است. بدين منظور ابتدا براي تحليل روند سريهاي زماني بارش و دبي از روش ناپارامتريك من-كندال استفاده شد. سپس با استفاده از تصاوير ماهواره لندست مربوط به سالهاي 1990، 1999 و 2009 و با استفاده از روش شيءگرا در محيط نرم افزار IDRISI Taiga اقدام به تهيه نقشه كاربري اراضي حوزه شد. نتايج تحليل روند براي سري زماني دبي رودخانه در ايستگاه كوه سوخته نشان داد كه دبي در مقياس­هاي فصلي و سالانه روند كاهشي داشته است. بطوري­كه بيشترين روند دبي در سري فصلي در فصل تابستان و كمترين روند دبي در فصل پاييز ثبت شد كه در سطح 1 درصد معنيداري بودند. نتايج بررسي روند در سري زماني بارندگي­هاي منطقه، داراي رفتار متفاوتي بود بطوري­كه در ايستگاه بروجن روند افزايشي و در ايستگاه­هاي شهركرد و بهشت­آباد روند كاهشي و در ايستگاه فارسان بدون روند قابل تشخيص مشاهد گرديد. نتايج حاصل از بررسي روند تغييرات كاربري نشان داد كه اراضي مسكوني و كشاورزي، روند افزايشي و اراضي مرتعي و باير روند كاهشي داشته­اند. با توجه به روند تغييرات كاهشي بارش و همچنين افزايش اراضي باير و اراضي مسكوني، نتيجه­گيري مي­شود كه تأثير تغييرات بارش بر ميزان دبي بيش از تغييرات كاربري اراضي است.