عوامل مؤثر بر تداوم فعاليت در حوزۀ صنايع دستي به لحاظ جامعه‌شناختي: مطالعۀ موردي صنعتگران شهر مشهد

در هر فرهنگي صنايع دستي از شاخص هاي بنيادين احراز هويت و اعتبار معنوي و تاريخي ملت هاست و بررسي اهداف توليد آن در صنعت مدرن، از ضرورتي درخور توجه برخوردار است. اين پژوهش با هدف بررسي عوامل مؤثر بر تداوم فعاليت در حوزۀ صنايع دستي، به لحاظ جامعه شناختي با تأكيد بر مشاغل موجود در شهرستان مشهد انجام شده است. روش انجام اين پژوهش به صورت كيفي و مبتني بر نظريه زمينه اي بود. داده هاي تحقيق، از طريق مصاحبه هاي انفرادي نيمه ساختاريافته با هنرمندان و صنعتگران صنايع دستي گردآوري شد. به منظور اعتباربخشي به نتايج پژوهش نيز بخشي از پژوهش به روش مشاهده انجام شد. پس از پيمودن مراحل سه گانه كدگذاري مطابق با الگوي پيشنهادي استراوس و كوربين ، پديدۀ مركزي تحقيق با عنوان «افول همراه با تداوم صنايع دستي» شناسايي شد و مدل پارادايمي متناظر با آن تدوين شد. اين پديده، نشانگر ايده ها و مقاصد اجتماعي است كه توجيه كنندۀ انجام اين حرفه سنتي در دوران معاصر است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه داشتن ذائقه هنري، عناصر محرك فعاليت هنري و تأثيرپذيري محيطي و معنوي مهم ترين شرايط علّي مؤثر بر پديدۀ ذكرشده است. همچنين پيامد اصلي را سه مقوله تأثير بر جامعه مخاطب، كسب جايگاه اجتماعي و پيامدهاي اجتماعي مرتبط با موضوع شكل مي دهد كه به تداوم فعاليت در حوزۀ صنايع دستي در طبقه اجتماعي جديدي به رغم افول آن در خاستگاه سنتي اش منجر شده است.