پيشنهادي براي احياي بِركَه‌ها، سامانۀ ذخيرۀ آب شيرين در نواحي شمالي خليج‌فارس

بخش اعظمي از ايران در مناطق خشك قرار گرفته است، به همين دليل از گذشته هاي دور تدابير گوناگوني براي مديريت آب و به خصوص آب هاي سطحي انجام شده است. آب و هواي خشك، كمبود ريزش باران، فصلي شدن آب رودخانه ها و خشك شدن تدريجي رودها، زمينه ساز انديشۀ ذخيرۀ آب به صورت بند و قنات و آب انبار در ذهن انسان گرديد. آب انبارها بسته به شرايط اقليمي و اجتماعي هر منطقه، طراحي متفاوتي دارند، هم چنين معماري چنين بناهايي در مناطق مختلف تحت تأثير معماري محلي قرار گرفته است. مديريت بهينۀ نزولات جوي اندك در چند روز از سال در منطقه اي كه به دليل بافت زمين شناسي سفره هاي آب زيرزميني ناچيز و شوري دارد، نشانۀ نبوغ ساكنان فلات ايران براي ذخيره سازي آب بود. با پيشرفت اين سنت، به خصوص در طي ادوار اسلامي بر تعداد استقرارگاه هاي منطقه افزوده شد؛ ازجمله سازه هاي ذخيرۀ آب، يكي آب انبارها بوده كه در مسير سيلاب ساخته مي شدند تا آب هاي سطحي پس از باران به آن ها هدايت شده و جهت مصارف مختلف استفاده شود. پرسش اين است كه، با توجه به كم آبي منطقه آيا مي توان با احياء فنون گذشته به بازسازي اين سازه به صورت امروزي پرداخت؟ با توجه به ميزان بارندگي اندك اما سيل آساي جنوب كشور، بِركَه ها علاوه بر تأمين بخش مهمي از آب ساكنان، حكم سيل گير را دارند و با يك باران در پايان فصل تابستان و چند بارش در فصل زمستان تمامي چندين هزار بركۀ جنوب كشور پر مي شوند. اما با وابستگي اين مناطق به آب سدها علاوه بر فشار به منابع آبي كشور، اين سنت تاريخي رفته رفته رو به فراموشي است. با اين وصف، از نتايج حاصل در اين پژوهش اين است كه با اتكاء به آمار به نظر مي رسد احياء بركه ها با حمايت هاي دولتي و با طراحي امروزي از الگوهاي تاريخي امكان تأمين آب براي ساكنان منطقه فراهم خواهد آمد.