واكاوي ايدئولوژي مرتبط با قدرت سلطنتي در نظامهاي پادشاهي آشور نو و هخامنشي

يكي از ويژگي هاي بنيادين حكومت هاي باستان كه در پيوند با قدرت قرار داشت، ايدئولوژي بود و حكومت هاي آشور نو و هخامنشي نيز از اين قاعده مستثني نبوده اند. اگر به مدارك و شواهد نوشتاري و تصويري بافت هاي سلطنتي آشور نو و هخامنشي نگاهي بيندازيم، ايدئولوژي در متن و بطن اين دو حكومت قرار داشته است. اينكه آنها با مردم و اقوام زيردست و فرمانبردار خود چگونه رفتار مي كردند؟، مشاركت و همكاري آنها با اين حكومت ها چگونه بوده است؟، پيوند شاهان با خدا يا خدايان خود براي توجيه اقداماتشان چگونه بود؟، ويژگي هاي شاه نيرومند و توانمند در اين مدارك و تصاوير چگونه شرح داده است؟، سلطه طلبي و ديدگاه چيرگي بر همه جهان و اقوام در نگاه آنها چه ويژگي هايي داشت و با چه روش هايي انجام گرفته است؟ اينها پرسش هايي هستند كه اين پژوهش درصدد پاسخگويي به آنها است تا در اين راستا اشتراكات و تمايزات ايدئولوژيك اين دو حكومت را در بافت هاي سلطنتي شان مشخص كند و اينكه راهبردها و شيوه هاي ايدئولوژيك آنها با توجه به خشونت نوشتاري و تصويري آشوريان تفاوت هاي بنياديني داشته است يا خير؟ پژوهش حاضر براي دستيابي به اهداف مورد نظر خود كتيبه ها و تصاوير (نقوش برجسته، استل ها، مهرها، سكه ها) بافت هاي سلطنتي اين دو دوره را بررسي كرده است. با توجه به راهبردها، شيوه ها و مفاهيم مورد بررسي در اين پژوهش مانند شاه توانمند و قدرتمند، سلطه طلبي فراگير و جهان­ شمول، پيوند شاه با خدا (خدايان)، مشاركت اقوام زير سلطه در پيشبرد اهداف دو امپراتوري، پروژه هاي بزرگ ساختماني و ساخت بناهاي باشكوه و غيره تفاوت چنداني در ايدئولوژي سلطنتي دو امپراتوري آشور نو و هخامنشي ديده نمي شود. البته خشونت كلامي و تصويري صريح و عريان آشوريان را در نقوش برجسته و كتيبه هاي سلطنتي آنها نبايد ناديده گرفت، اين در حالي است كه در مدارك و شواهد نوشتاري و تصويري هخامنشيان به‌ويژه در تخت جمشيد اين خشونت صريح ديده نمي شود كه ويژگي مهم جهان‌بيني و ايدئولوژي نظام پادشاهي هخامنشي به شمار مي رود.