تاثير يك صد سال كوچ بر روي خصوصيات خاك مراتع تحت تاثير حركت مداوم دام (مطالعه موردي: مراتع سر فارياب استان كهگيلويه و بويراحمد)

مقدمه: خاك يكي از مهمترين اجزاي اكوسيستم­هاي مرتعي مي­باشد كه سبب توليد و رويش رستني­هاي مختلف در سطح مراتع مي­شود. استفاده غلط و فشار بيش از حد دام بر مراتع براي رفع نيازهاي ضروري و غير ضروري، كشاورزي، زيستي و اقتصادي بشر باعث تخريب خاك و پوشش گياهي در مرتع شده است. هدف پژوهش: با توجه به اهميت مطالعه تاثيرات ناشي از حضور دام در اكوسيستم­هاي طبيعي مطالعه حاضر به بررسي تاثير تردد مداوم دام در اكوسيستم­هاي طبيعي بر برخي فاكتورهاي خاك در سرفارياب پرداخته است. بدين منظور دو سايت محل تردد مداوم دام و سايت فاقد تردد دام انتخاب شد. روش­شناسي تحقيق: در هر يك از سايت­هاي مورد مطالعه يك ترانسكت به طول 1000متر مستقر و به فاصله هر صدمتر يك پلات 1در1 متر مربع به طور سيستماتيك تصادفي مستقر و از هر گوشه و مركز پلات نمونه­هاي خاك به عمق 10 سانتي­متر برداشته و باهم مخلوط كرده و 20 نمونه خاك برداشته و از نظر فاكتورهاي بافت خاك، ماده آلي، هدايت الكتيركي، درصد پتاسيم، فسفر، ازت و اسيديته خاك مورد مطالعه قرار گرفت. داده­هاي به دست آمده توسط نرم­افزار SPSS نسخه 16 با استفاده از آزمون T مستقل تجزيه و تحليل شدند. قلمروجغرافيايي پژوهش: سرفارياب در فاصله 28 كيلومتري شمال شرقي شهرستان چرام در استان كهگيلويه و بويراحمد قرار دارد. يافته ­ها و بحث: نتايج تجزيه و تحليل خاك نشان داد؛ تمامي فاكتورهاي مورد بررسي به جز اسيديته خاك در دو سايت مورد مطالعه داراي اختلاف معني­دار در سطح 1% هستند و تردد دام سبب افزايش برخي فاكتورها نظير درصد شن و درصد هدايت الكتريكي خاك و كاهش برخي فاكتورها نظير درصد فسفر، درصد پتاسيم، درصد نيتروژن، درصد رس و درصد سيلت خاك شد. نتايج: تردد و چراي بي­رويه­ي دام سبب كاهش برخي فاكتورهاي خاك نظير درصد پتاسيم، فسفر، نيتروژن، رس و سيلت خاك و همچنين افزايش درصد هدايت الكتريكي، اسيديته و شن خاك مي­شود.