كليدواژه :
رب , معناشناسي كرامت , انسان شناسي , رفتار ارتباطي , رفتار كريمانه , دهش , شرافت , كاربردي سازي كرامت , احترام
چكيده فارسي :
كاربردي سازي مفاهيم اخلاقي قرآن يكي از نيازهاي مهم جامعه امروز است. پاسخگويي به آن با توجه به گسترۀ چند تباري اين مفاهيم، نيازمند بهره گيري از رويكردهاي ميان رشتهاي و شيوه ها يي روشمند است. در اين جستار با رويكرد معناشناسي تاريخي و دستاوردهاي انسان شناسي، كاربردهاي ريشه واژه «كرم» در زبان هاي سامي بررسي و با آگاهي از تحول و توسعه معنايي در فضاي عصر نزول و نيز به كمك مطالعه معناشناسانه ساختار قرآن و از خلال روابط هم نشيني و جانشيني، خوانشي دقيق تر از كاربردهاي متنوع اين ريشه واژه ارائه ميشود. اين داده ها در دو گروه مفاهيم و مصاديق دسته بندي و سپس از طريق رويكرد تحليل منطقي بررسي ميشود. حاصل اين كاوش دستيابي به مؤلفه هاي سه گانه« دهش توأم با شرافت ذاتي در يك رفتار ارتباطي» خواهد بود. مؤلفۀ «ارتباط» ضرورت بررسي «كرامت» را به مثابه يك رفتار ارتباطي و همچنين آگاهي از ويژگي هاي اركان اصلي يك ارتباط يعني فرستنده، گيرنده و پيام در برقراري يك ارتباط مؤثر آشكار ميسازد. بررسي تحليل كاربردهاي قرآني ريشه واژه «كرم»، الگوي ارتباطي بر پايه ارتباط «رب» در قالب ربوبيت و با بيشترين بسامد از يك سو و رسولان الهي از سوي ديگر ارائه ميكند كه دستاورد آن تعالي روابط انسان با خالق و بهبود روابطش با خود، با ديگران و با محيط زيست است. اينكه طرفين ارتباط (ارتباط گر و ارتباط گير) بر مبناي الگوي قرآني بايد داراي چه ويژگي هايي باشند و دستاوردهاي اين الگو براي ديگر گونه هاي رفتار ارتباطي چيست؟ سؤالاتي است كه اين پژوهش از طريق مطالعه اي توصيفي - تحليلي و با هدف كاربردي سازي مفهوم قرآني كرامت درصدد پاسخگويي به آنهاست.