تأثير خشك سالي اقليمي بر شوري خاك سطحي در دشت كاشان

شور شدن خاك از جمله عوامل اصلي تخريب خاك به‌شمار مي‌رود. طبيعتاً كاهش بارندگي‌ و افزايش تنش‌ ناشي از خشك‌سالي، افزايش شوري خاك را در پي خواهد داشت. به‌منظور بررسي نقش خشك‌سالي در تشديد شوري خاك در دشت كاشان، دوره‌هاي خشك‌سالي توسط شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، در شش بازۀ زماني در دورۀ آماري 2000 تا 2017 بررسي شد. نتايج بررسي‌ اين شاخص حاكي از اين بود كه سال‌هاي 2000، 2008، 2015 و 2016 به‌عنوان سال‌ مرجع با حداكثر شدت خشك‌سالي بوده است. تغييرات شوري در سال‌هاي مرجع با استفاده از شاخص شوري خاك (SI) حاصل از تصاوير ماهواره‌اي، سنجنده ETM+ از طريق ‌نرم‌افزار  ENVI(نسخۀ 4.7) بررسي شد. در پژوهش حاضر، نقشة واقعيت زميني با روش نمونه‌برداري ميداني، مطالعات آزمايشگاهي و ميان‌يابي در نرم افزار  ArcGIS (نسخۀ 10.4.1) به دست آمد. مناسب‌ترين روش ميان‌يابي براي سال‌هاي با شدت خشك‌سالي بيش‌تر طبق ميانگين كم‌ترين مربعات خطا (RMSE) ارائه و روش وزن‌دهي معكوس فاصله (IDW) انتخاب شد. نتايج نشان داد كه ميان مقادير شوري واقعي و ميان‌يابي شده ارتباط معناداري در سطح يك درصد با ضريب همبستگي 0.96 برقرار است. اين موضوع بيان مي‌كند مدل حاصل شده تخمين‌گر مناسبي جهت برآورد شوري خاك است. هم‌چنين نتايج نشان دهندۀ وجود همبستگي معنادار در سطح يك درصد بين خشك‌سالي و شوري خاك  (EC)با استفاده از روش اسپيرمن بود. نتايج نشان‌گر اين امر بود كه افزايش خشك‌سالي، افزايش شوري را در پي خواهد داشت، اگرچه اين يك اصل نيست و در سال آماري 2016‌ اين همبستگي معكوس به‌دست آمد و شايد به اين ‌علت است كه اثر خشك‌سالي بر منابع آب و خاك با تأخير بروز خواهد داد. بنابراين، لازم است در سياست‌گذاري در جهت به‌كارگيري مديريت ريسك خشك‌سالي به اين موضوع توجه شود و از طريق توجه به اين امر سبب كاهش اثرات خشك‌سالي شد.