كاربرد مدل‌هاي شبكه عصبي مصنوعي در تخمين عملكرد محصول شليل مغان تحت آبياري شياري دوطرفه

حوضة آبريز درياچة اروميه به‌دليل استفاده بي‌رويه از منابع آب به‌ويژه در بخش كشاورزي و كاهش نزولات جوي در تأمين نيازهاي اكولوژيك خود با بحران روبه‌رو شده است. لذا، بهبود سيستم‌هاي آبياري سطحي موجود مي‌تواند راه‌كار مناسبي در كاهش مصرف و استفادة بهينه از منابع آب در اين حوضه باشد. در همين راستا، به‌منظور بررسي و مقايسه تأثير رويكرد آبياري شياري دوطرفه بر عملكرد و كارايي مصرف آب در محصول شليل رقم مغان مورد پژوهش در سال زراعي 99-1398 در اراضي شهرستان ميان‌دوآب واقع در جنوب درياچة اروميه اجرا و عملكرد محصول از طريق مدل‌هاي شبكة تابع پاية شعاعي (RBF) و شبكة پيش‌خور تعميم‌يافته (GFF) برآورد شد. براي اين منظور، يك مجموعه داده شامل 140 داده در دو سطح آبياري كرتي T1 (شاهد) و آبياري شياري دوطرفه T2 (تيمار) و مشخصات خاك منطقه به‌عنوان پارامترهاي ورودي استفاده شد. 80 درصد (112 داده) براي آموزش و 20 درصد (28 داده) براي آزمايش شبكه استفاده شد. در اين پژوهش روش مديريت زمان آبياري نيز در نظر گرفته شد. به‌نحوي‌كه در هر آبياري، ميزان آب مورد نياز در هر دو بخش شاهد و تيمار بر اساس نياز آبي شليل مغان و فواصل آبياري تعيين شد. نتايج نشان داد كه رويكرد آبياري شياري دوطرفه و نيز اعمال تيمار برنامه ريزي آبياري زمان واقعي موجب افزايش بهره‌وري آب (0.72 كيلوگرم بر مترمكعب) در اين مزرعه شد. هم‌چنين نتايج مدل‌سازي نشان داد كه مدل RBF با آموزش Levenberg Marquardt و چهار لايۀ پنهان پتانسيل بالايي در تخمين عملكرد محصول شليل مغان دارد. در مجموع، با اعمال پارامتر سطوح آبياري به‌عنوان ورودي، مدل شبكة عصبي مصنوعي مي‌تواند تخمين مطلوب‌تري (RMSE = 0.035) از عملكرد محصول شليل مغان ارائه دهد.