تجزيه‌وتحليل نقش انرژي غيرفعال در ارزيابي خانه‌ها‌ي كاشان

دنياي امروز براي جبران خسارات ناشي از صنعتي‌شدن و مكانيزاسيون بر طبيعت، ناگزير به اقداماتي شده كه مبتني بر اصول توسعۀ پايدار است. اين در حالي است كه در سرزمين ما انديشه‌هايي مبتني بر تعامل انديشمندانه با طبيعت تا پيش از ظهور و بروز مدرنيزم وجود داشته است. ساخت بناهاي متناسب با اقليم و بدون نياز به استفاده از انرژي‌هاي فسيلي، براي سرمايش و گرمايش با دستاورد حفظ محيط زيست از جلوه‌هاي همين تعامل محسوب مي‌گردد. مقابله با وضعيت آب‌وهوايي در مناطق گرم و خشك كويري ايران از ديرباز از مهمترين دغدغه‌هاي معماران ايراني بوده است. خانه‌هاي ايراني به‌عنوان يكي از ماندگارترين بناهاي ايراني هستند. توصيف معماري خانه براي همه، معناي شگرف دارد و نقش مهم آن را در زندگي مي‌دانند. زمان قابل توجهي از زندگي بشر در خانه سپري مي‌شود و مصرف انرژي در اين بخش بسيار قابل تأمل است. هدف از انجام اين پژوهش بررسي خانه‌هاي قديمي شهر كاشان از منظر اقليمي و مصرف انرژي، بررسي تك‌تك فضاها، قياس آن با راهكارهاي انرژي غيرفعال براي شناخت طراحي سازگار با اقليم و نحوۀ صرفه‌جويي مصرف انرژي در خانه‌هاي كاشان است. در اين پژوهش شهر كاشان به‌عنوان نمونۀ مورد مطالعه از اقليم گرم و خشك برگزيده و بررسي و تحليل خانه‌هاي اين شهر و نحوۀ مقابلۀ آن‌ها با شرايط آب‌وهوايي ارائه شده است. نتايج برآمده از بررسي مشخصات كالبدي 20 خانۀ تاريخي است كه حاصل برداشت ميداني و مطالعات كتابخانه‌اي و بررسي اسناد و مدارك بوده است. روش تحقيق توصيفي و تحليلي است. بعد از ايجاد پرسشنامه براي دستيابي به راهكارهاي انرژي غيرفعال در نمونه‌هاي انتخابي مورد بررسي قرار گرفته است. اين نوشتار ابتدا با بيان و معرفي بخش‌هاي مختلف خانه‌هاي كاشان نظير: حياط، ايوان، انواع اتاق‌ها، سرداب و... خصوصيات ويژۀ هر يك را بيان مي‌كند. در ادامه مؤلفه‌هاي انرژي غيرفعال در معماري سنتي منطقه مورد بررسي قرار گرفته و سپس به تعريف هر يك پرداخته شده است تا بتوان در معماري معاصر براي بهينه‌سازي مصرف انرژي بهره‌مند شد تا همانند معماري سنتي در اين اقليم همراه با تكنولوژي حاضر خانه‌هاي همساز با اقليم طراحي كرد.