اثربخشي آموزش شناختي رفتاري بر عدم تحمل بلاتكليفي و تنظيم هيجان بر سيستم هاي فعالسازي و بازداري رفتاري و اضطراب فراگير دانشجويان داراي اختلال اضطراب اجتماعي

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسي تاثير آموزش شناختي رفتاري مبتني بر عدم تحمل بلاتكليفي و تنظيم هيجان بر سيستم هاي فعالسازي و بازداري رفتاري و اضطراب فراگير دانشجويان داراي اختلال اضطراب اجتماعي بود. روش كار: روش پژوهش نيمه آزمايشي، پيش آزمون - پس آزمون و يك گروه كنترل بود. اين پژوهش بر روي 300 نفر از دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي بيرجند انجام شد. از اين تعداد، 231 نفر پرسش نامه هاي اضطراب اجتماعي، اضطراب فراگير و عدم تحمل بلاتكليفي را تكميل نمودند. 60 نفر با نمرات بالاي اضطراب اجتماعي شناسايي شدند. مصاحبه تشخيصي روي اين افراد براساس ملاك‌هاي ورود و به روش هدفمند انجام گرديد. افراد داراي اضطراب بالا به صورت تصادفي به دو گروه آموزش (شناختي رفتاري و تنظيم هيجان) و يك گروه كنترل تقسيم شدند. بعد از آموزش و دو ماه بعد از آن، پرسش نامه ها مجدداً بين اين افراد توزيع شد. تجزيه و تحليل داده ها با نـرم افـزار SPSS 25 انجام شد. يافته ها: آموزش شناختي رفتاري مبتني بر عدم تحمل بلاتكليفي و تنظيم هيجان به طور معني‌داري مولفه‌هاي فعالسازي و بازداري رفتاري را تغيير داد (0/05 p). آزمون بون فروني نشان داد كه ميانگين نمرات سيستم فعال سازي رفتاري در گروه آموزش تنظيم هيجان به طور معناداري نسبت به گروه كنترل افزايش يافت. سيستم بازداري رفتاري در گروه‌هاي تنظيم هيجان و شناختي رفتاري با يكديگر تفاوت معناداري نشان داد. آناليز كواريانس نشان داد كه آموزش شناختي رفتاري به طور معني‌داري باعث كاهش مولفه‌هاي اضطراب فراگير گرديد (0/05 p). آزمون بون فروني نشان داد كه ميانگين نمرات اضطراب فراگير در گروه تنظيم هيجان نسبت به گروه كنترل به طور معناداري كاهش يافت. نتيجه گيري: آموزش شناختي رفتاري و تنظيم هيجان بر كاهش مولفه‌هاي اضطراب فراگير و بهبود مولفه هاي سيستم فعالسازي بازداري رفتاري دانشجويان داراي اختلال اضطراب اجتماعي تاثير داشت. آموزش شناختي رفتاري بايد جزء برنامه هاي مداخلاتي در مراكز مشاوره دانشگاه ها جهت افزايش بهره وري محيط آموزشي قرار بگيرد.