بازخواني و مفهوم‌سازي مجدد طبقه‌بندي‌هاي معنويت

هدف اين پژوهش ترسيم طبقه‌بندي جامعي از معنويت است. لذا پس از بررسي طبقه‌بندي‌هاي موجود در دو گام توصيف و تحليل كوشيديم طبقه‌بندي جامعي از معنويت معرفي كنيم. گرايش نويسندگان اين مقاله به معنويت و دين، نگاهي خداباورانه است، اما با توجه به اينكه هدف اين مطالعه دست‌يابي به طبقه‌بندي جامعي بود، فارغ از جهت‌گيري خود كوشيديم طبقات موجود در اين جغرافيا را نشان دهيم. لذا ديدگاه مفروض خويش را بيان نكرديم و طبقه‌بندي‌هاي موجود را، فارغ از اينكه مي‌پذيريم يا نه، و نظر به اينكه آيا به انواع و ابعاد مختلف معنويت توجه داشته‌اند يا خير، بررسي كرده‌ايم. نتايج اين پژوهش نشان داد طبقه‌بندي‌هاي موجود به طور پراكنده و از زواياي مختلفي به موضوع معنويت پرداخته بودند كه كوشيديم در صورت‌بندي جديد به ابعاد گوناگون ديني، غيرديني، ضد دين، دروني‌نگر، بيروني‌نگر، شكاك، تصديق‌آميز، در ارتباط با فرد، ديگران، طبيعت و كيهان توجه كنيم، به طوري ‌كه اين ابعاد ذيل دو محور اصلي باورنداشتن به معنا و باور به معنا قرار گرفت. طبقه‌بندي جامع مي‌تواند راهنمايي مناسب و جامع براي فهم طبقات و مصاديق گوناگون معنويت باشد. همچنين، مي‌تواند در عرصه نظريه‌پردازي، تحقيقاتِ حوزه معنويت و معنويت‌هاي مضاف استفاده شود.