تبيين ديگرگرايي از منظر رويكرد عقلاني نيگل و رويكرد تجربي بتسون

همواره پي‌بردن به غايت و انگيزه رفتارهاي انسان از مسائل قابل توجه روانشناسان و فلاسفه اخلاق بوده است. خودگرايان انگيزه تمامي اقدامات خيرخواهانه انسان را دستيابي به نفع شخصي تلقي مي‌كنند. در مقابل، ديگرگرايان مي‌گويند انسان مي‌تواند صرفاً براي تأمين منافع و رفاه ديگري كار كند و هيچ چشم‌داشت شخصي نداشته باشد. دنيل بتسون و تامس نيگل روانشناس و فيلسوف معاصرآمريكائي با دو شيوه‌ي متفاوت از حاميان جدي و سرسخت ديگرگرايي‌اند.بتسون با رويكردي تجربي و با طرح فرضيه آلتروئيسم ـ همدلي ضمن به چالش‌كشيدن ادعاهاي خودگرايان از نوعي ديگرگرائي روانشناختي دفاع مي‌كند. وي از طريق آزمايشات دقيق تجربي توانست وجود انگيزه ديگرگرايي در ذات انسان را ثابت ‌نمايد. بنا به ادعاي او احساسِ عاطفي نگرانيِ همدلانه موجب ايجاد انگيزه دگرخواهانه جهت تأمين رفاه مطلوب ديگري مي‌شود. از سوي ‌ديگر نيگل با روش تفسيري خود از امكان نوعي ديگرگرايي با انگيزشِ عقلاني دفاع كرده، معتقد ‌است ديگرگرايي بي‌طرفانه لازمه عقلانيت و شرط برقراري اخلاق است. اين مقاله با رويكردي توصيفي ـ تحليلي به توصيف و ارزيابي آراء بتسون و نيگل پرداخته ‌است. درنهايت نشان مي‌دهد كه تلقي آن دو از ديگرگرايي و نسبت ديگرگرايي با اخلاق متفاوت است. اما نكته مهم اين است كه دو رويكرد متفاوت فوق به ديگرگرايي با هم مي‌توانند پشتوانه محكمي براي رد خودگرايي باشند.