شناسايي عوامل مؤثر بر ريسك حسابرسي ماليات بر ارزش افزوده (مطالعه موردي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

نظام ماليات ‌بر‌ ارزش ‌افزوده در ايران به دليل نوپا ‌بودن، به تازگي مورد توجه قرار گرفته است و بالتبع هنوز بسياري از جنبه‌هاي كيفيت حسابرسي‌ مالياتي و راهبردهاي ‌دستيابي و ارتقاي آن، تبيين نگرديده است. هم چنين ارزيابي ريسك مالياتي مؤديان ماليات بر ارزش افزوده به منظور تدوين طرح مؤثر انتخاب مؤديان براي حسابرسي مالياتي با هدف افزايش كارايي و اثربخشي نظام ماليات بر ارزش افزوده كشور از اهميت برخوردار است. لذا اين پژوهش با هدف بررسي ضرورت حسابرسي در سيستم ماليات بر ارزش افزوده و نيز بررسي عوامل مؤثر بر ريسك حسابرسي در سيستم ماليات بر ارزش افزوده به بررسي سيستم حسابرسي مالياتي مبتني بر ريسك و تكنيك هاي حسابرسي جهت استقرار طرح هاي حسابرسي قوي و اثربخش كه قادر به شناسايي به موقع موارد عدم تمكين و تخلفات مالياتي باشد، پرداخته است. در اين پژوهش براي تعيين نمونه آماري، از روش حذف سيستماتيك استفاده ‌شده است و درنهايت نمونه اي شامل 80 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براي بازه زماني 1395 و 1396 مورد بررسي قرار گرفت. براي آزمون فرضيه‌هاي پژوهش، از تحليل رگرسيون چندگانه غيرخطي به روش لاجيت استفاده‌ شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد؛ از بين عوامل مؤثر بر ريسك حسابرسي مالياتي، سابقه مالياتي مؤدي و ثبت نام به موقع در مهلت مقرر در طرح ارزش افزوده با ريسك حسابرسي ارتباط معني دار و معكوسي وجود دارد؛ همچنين بين اندازه مؤدي و استرداد مالياتي، و درخواست هاي با مانده اعتبار منفي مالياتي از سوي مؤديان با ريسك حسابرسي ارتباط معني دار و مستقيمي وجود دارد و هم چنين نتايج بيانگر عدم وجود رابطه معني دار بين رسيدگي علي الرأس مؤدي با ريسك حسابرسي مؤدي مي باشد.