تفسير موعودباورانۀ فيلسوفان يهودي از عصر جديد: امكاني براي عبور از دوگانۀ تداوم و گسست؟

اروپا در جريان روشنگري، خودآگاهي تاريخي زمانه‌اش را در گسست از گذشتۀ مسيحي و خودآئيني انسان فهميد. اما در قرن بيستم، به دنبال بحران‌هاي تاريخي بي‌سابقه، داعيۀ خودآئيني انسان و نوآئيني عصر جديد به چالش كشيده شد و اين بار پرسشگري دربارۀ بنيان‌هاي عصر جديد به دو شرح متفاوت انجاميد. در شرح نخست، عصر جديد به مثابه تداوم عصر پيشين فهم شد و تمام مفروضات اساسي و خودبنياد آن مورد پرسش قرار گرفت. در شرح دوم، عصر جديد به مثابه عصري درك شد يكسر متفاوت با عصر پيشين كه پاسخ‌هايي جديد براي پرسش‌هاي كهن فراهم آورده است. با روشن شدن محدوديت‌هاي دو نظريه فوق، اين پرسش مطرح شده است كه آيا مي‌توان خداباوري و انسان‌محوري، و به تبع آن نظريه‌هاي پيوست و گسست، را در جايي به هم نزديك كرد؟ در جهت مواجهه با پرسش مذكور، اين مقاله تلاش كرده است تا مفهوم يهودي موعودباوري در انديشۀ طيفي از فيلسوفان يهودي را پشتوانۀ بررسي امكان فراتر رفتن از دوگانه موجود قرار دهد و راه سومي را معرفي كند كه در آن نه تنها دين و مدرنيته ضديتي ندارند كه تفكر تحول‌خواهانۀ مدرن نيروي انتقادي و اميد سازنده‌اش را از ايده‌هاي موعودباورانه مي‌گيرد.