بررسي امكان ارتقاء اثربخشي دروس معارف اسلامي در دانشگاه‌ها با رويكرد الهيات عملي

يكي از مهم‌ترين اهداف تدريس معارف اسلامي در دانشگاه‌ها دستيابي دانشجويان به منظومه معرفتي منسجم و كارآمدي است كه آنان را به بهبود رفتارهاي فردي و اجتماعي رهنمون باشد و از اين رهگذر آنان به افرادي دين‌مدار بدل گردند. لازمه دستيابي به چنين هدفي همخواني ميان مطالب ارائه‌شده در كلاس‌ها و نيازهاي دانشجويان است. از سوي ديگر الهيات عملي نيز در پي تبيين نقش دين در صحنه زندگي روزمره آدميان و هويدا ساختن آثار دين‌داري براي غلبه بر مشكلات فردي و اجتماعي است. بنابراين لازم است در پژوهشي به اين سؤال كليدي پاسخ داده شود كه آيا مي‌توان سرفصل‌هاي دروس معارف اسلامي را به منظور ارتقاء اثربخشي اين دروس با رويكرد الهيات عملي تنظيم كرد؟ با توجه به لزوم همخواني ميان نياز دانشجويان و سرفصل‌هاي ارائه‌شده براي ارتقاء اثربخشي دروس لازم است ابتدا نيازها و اولويت‌هاي دانشجويان در دروس معارف اسلامي بررسي شود. زيرا اگر اين نيازها با رويكرد الهيات عملي مطابق باشد، مي‌توان به استقبال دانشجويان و همچنين ارتقاء اثربخشي اين دروس اميدوار بود. بدين منظور پژوهشي در دانشگاه صنعتي شريف صورت گرفت تا ضمن آن اولويت‌هاي دانشجويان مقطع كارشناسي اين دانشگاه براي موضوعات مختلفي كه امكان طرح در كلاس‌هاي دروس معارف اسلامي را دارند مشخص شود. نتايج حاكي از آن است كه نزد دانشجويان از بين موضوعات پنجگانۀ مطرح‌شده در پرسش‌نامه (اعتقادي، اخلاقي، تفسيري، مسائل اجتماعي و خانوادگي) پرداختن به موضوعات مرتبط با مسائل اجتماعي مانند حقوق زن، لزوم حجاب در جوامع اسلامي، روابط دختر و پسر، بررسي مفهوم آزادي و همچنين مسئله صلح و خشونت در اسلام اولويت بيشتري نسبت به ساير موضوعات دارند. بين موضوعات چهارگانه ديگر نيز از منظر دانشجويان تفاوت معناداري وجود نداشت. بنابراين با توجه به اقبال دانشجويان به طرح مسائل اجتماعي، بازنگري در سرفصل‌هاي اين دروس با رويكرد الهيات عملي مي‌تواند موجب ارتقاء اثربخشي دروس معارف اسلامي و اقناع بهتر دانشجويان شود.