دولت‌ها و مسئوليت اجتماعي‌-نهادي صلح‌سازي در جوامع چندفرهنگي

جنگ و صلح واقعيت همه جوامع بشري و از جمله جوامع چندفرهنگي با محوريت نهاد دولت است. اينكه آيا صلح محصول عمل دولت‌هاست يا خير؟ و صلح واقعيتي سياسي و امري ساخته شدني است يا امري ناخودآگاه و فرض گرفتني؟ همه اين پرسشها تلاش دارند تا نقش دولت‌ها را بعنوان بزرگترين نهاد سياسي رسمي در امر صلح مورد بررسي قرار دهند. در هر سمت از اين پرسش‌ها، صاحبنظراني قرار گرفته‌اند؛ برخي با برداشت از صلح به مثابه نبود جنگ، دولت‌ها را كارگزار اصلي بناي صلح در هر جامعه دانسته‌اند و عده‌اي ديگر با ابتناي صلح بر گسترش ناخودآگاه يك فرهنگ خاص، از نقش دولت‌ها در اين امر كاسته و بر نقش و مسئوليت نيروهاي اجتماعي، نهادهاي مدني و نخبگان تأكيد دارند. اين مقاله در راستاي پاسخگويي به اين پرسش است كه نقش دولت‌ها در صلحسازي و مصالحه بويژه در جوامعي كه از تنوع و گونه‌گوني فرهنگي برخوردارند، چه بوده و اين دولتها از چه ويژگيهايي برخوردارند؟ مقاله به لحاظ ماهيت و روش، از نوع توصيفي تحليلي و به لحاظ ابزار گردآوري اطلاعات، روش كتابخانهاي و نيز از نظر تجزيه و تحليل يافته‌ها در چارچوب روش تحليل كيفي قابل طرح مي‌باشد. يافته‌هاي پژوهش بر اين نكته تأكيد دارد كه پرداختن به موضوع صلح بدون پرداختن به مسئوليت اجتماعي نهادي و نيز ساخت و بافت سياسي دولتها امكانپذير نبوده و علي‌رغم منحصر به فرد بودن ماهيت هر تعارض و درگيري، دولت‌هاي مصالحه‌گر از يكسري ويژگيهاي مشترك همچون برخورداري از ظرفيت‌هاي نهادي مناسب، فراگير بودن، دمكراتيك بودن و تنوع‌پذيري رسانه‌اي، حزبي و هويتي و اقتصاد متوازن برخوردارند.