ارائه چارچوب مفهومي و تحليلي راهبردهاي مديريت آب كشاورزي با استفاده از رويكرد تلفيقي برنامه‌ريزي راهبردي و مدل‌هاي تصميم‌ گيري چند معياره

مديريت پايدار منابع آب كشاورزي در سامانه‌هاي منابع آب به ‌منظور رسيدن به توسعه پايدار با در نظر گرفتن مؤلفه‌هاي اجتماعي، اقتصادي، زيست محيطي، منابع و مصارف محقق خواهد شد. بر اين اساس در مطالعه حاضر يك چارچوب مفهومي در قالب برنامه‌ريزي راهبردي در تلفيق با مدل‌هاي تصميم‌ گيري چند معياره براي توسعه راهبردهاي پايدار مديريت آب كشاورزي پيشنهاد شد. برنامه اقدامات پيشنهادي بر اساس سياست‌هاي اجرايي مديريت عرضه و تقاضاي آب در جهت افزايش بهره‌وري آب شامل توسعه و بهسازي ساختار سامانه منابع آب شبكه آبياري و زهكشي سفيدرود، بهبود مديريت بهره‌برداري و نگهداري از سامانه منابع آب شبكه آبياري و زهكشي سفيدرود، مديريت زيست ‌محيطي و استحصال از منابع آب داخلي سامانه منابع آب مورد مطالعه بيان گرديد كه اين برنامه اقدامات به ‌صورت مكاني در قالب نقشه‌هاي پهنه‌بندي شده در سطح نواحي عمراني شبكه آبياري و زهكشي سفيدرود ارائه شد. سپس، به ‌منظور اولويت ‌بندي برنامه اقدامات در نواحي عمراني شبكه آبياري و زهكشي سفيدرود شامل ناحيه عمراني مركزي، ناحيه عمراني شرق و ناحيه عمراني فومنات به‌ عنوان گزينه‌هاي تصميم‌ گيري از مدل تصميم ‌گيري چند معياره فازي استفاده شد. نتايج بررسي‌ها نشان داد كل حجم آب مصرفي سالانه اراضي آبي در شرايط نرمال در حدود 1/8 ميليارد مترمكعب برآورد شده است كه از اين ميزان در حدود 1707 ميليون مترمكعب (%95)‌ از منابع آب سطحي و 90 ميليون مترمكعب (%5)‌ از منابع آب زيرزميني است. نتايج مدل نشان داد كه ناحيه عمراني فومنات با شاخص معادل 0/151 به‌ عنوان اولويت اول ازنظر اجراي برنامه اقدامات مكاني انتخاب‌ شد. بر اساس نتايج تحليل مدل، در پنج سناريوي وزن ‌دهي از كل هفت سناريوي موجود، ناحيه عمراني فومنات در رتبه اول ازنظر اجراي برنامه اقدامات مديريت عرضه و تقاضا قرار گرفت. بنابراين مي‌توان عنوان كرد با توجه به اينكه يكي از اصول اوليه مديريت، اطلاع از اولويت‌هاي مديريتي است، اين الگو و نتايج حاصل از آن مي‌تواند راهكار مناسبي جهت اعمال مديريت پايدار منابع و مصارف آب در سامانه‌هاي منابع آب بزرگ‌ مقياس باشد.