بررسي اثرات انتقال آب سامانه گرمسيري بر رفتار آبخوان دشت مهران با استفاده از نرم‌ افزار GMS

هدف از اين مطالعه بررسي اثرات انتقال حدود 97 ميليون مترمكعب آب رودخانه سيروان از طريق سامانه گرمسيري بر رفتار آبخوان دشت مهران مي‌باشد. براي اين منظور از سيستم مدل‌ سازي آب زيرزميني (GMS) كه يكي از قويترين ابزارهاي شبيه ‌سازي رفتار كمي و كيفي آب هاي زيرزميني مي‌باشد، استفاده شد. به منظور تدوين مدل شبيه‌ سازي، ابتدا اطلاعات محدوده مرز آبخوان، توپوگرافي سطح زمين، تراز سنگ كف، موقعيت و تراز سطح آب در پيزومترها، موقعيت و ميزان تخليه از چاه‌هاي بهره‌برداري، لايه هدايت هيدروليكي و تغذيه به وسيله نرام افزار ArcGIS تهيه و از طريق سيستم GMS فراخواني شد. در گام بعدي لايه‌هاي ايجاد شده و مدل مفهومي به مدل عددي MODFLOW در نرم افزار GMS انتقال يافته و اجرا گرديد. واسنجي مدل در حالت جريان پايدار، واسنجي مدل در حالت غيرپايدار و صحت‌ سنجي مدل به ترتيب با استفاده از اطلاعات مهرماه 1395، سال آبي 96-1395 و سال آبي 97-1396انجام شد. نتايج حاصل از واسنجي (ME=0.12 و RMSE=0.84) و صحت ‌سنجي (ME=0.57 و RMSE=1.4) مدل نشان دهنده دقت مدل در شبيه ‌سازي رفتار كمي آبخوان بود. براي بررسي اثرات انتقال آب سامانه گرمسيري مدل با سه سناريوي برگشت آب كشاورزي 10، 15 و 20 درصد اجرا شد. نتايج نشان داد كه انتقال آب سامانه گرمسيري در اين سه سناريو به ترتيب 1/43، 2/22و 3 متر در سال تراز آب زيرزميني دشت را افزايش مي‌دهد. اين مسئله با توجه به ضريب ذخيره اندك آبخوان دشت مهران از اهميت زيادي برخوردار بوده و مي‌تواند به عنوان هشداري براي مشكلات شديد زهكشي در آينده نزديك باشد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه در صورت بهره‌برداري از شبكه كمتر از 10 سال آينده بخش‌هاي مركزي و جنوبي دشت دچار مشكلات ماندابي خواهند شد.