ارزيابي سه واريته تجاري نيشكر از نظر تحمل به تنش غرقابي در مراحل اوليه رشد در شرايط گلخانه

مقدمه و هدف: تنش غرقابي يك پديده جهاني بوده كه رشد و بقاي نيشكر را به شدت تحت تاثير قرار مي دهد و مي تواند منجر به كاهش عملكرد گياه بين ۱۵ تا ۴۵ درصد گردد. مواد و روش ها: سه واريته تجاري نيشكر به منظور ارزيابي و شناسايي متحمل ترين واريته به تنش غرقابي بررسي شدند. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو فاكتور (اولين عامل مربوط به تنش غرقابي در سه سطح بدون تنش، ۷ روز و ۱۴ روز غرقابي و دومين عامل واريته هاي تجاري نيشكر شامل سه واريته CP48103، CP691062 وCP7321 ) و در سه تكرار در شرايط كنترل شده گلخانه اي اجرا شد. يافته ها: نتايج مقايسه ميانگين نشان داد تنش غرقابي توانست ارتفاع بوته ها را كاهش دهد و باعث شود ارتفاع بوته ها در واريته هاي مختلف بين 5/6 درصد (واريته CP7321) تا ۱۶ درصد (CP48103) كاهش يابد. براساس نتايج مقايسه ميانگين بيشترين كاهش وزن اندام هاي هوايي مربوط به واريته CP48103 بود. وزن تازه ريشه در گياهان تحت تنش نسبت به شاهد افزايش نشان داد. اثر متقابل تنش و واريته نشان‌ دهنده تغييرات وزن تازه ريشه تحت سطوح مختلف تنش (در سطح احتمال ۵ درصد) بود. در گياهان شاهد ريشه هوايي تشكيل نشد اما در گياهان تحت تنش با افزايش مدت زمان تنش، رشد و وزن ريشه هاي هوايي افزايش نشان داد. دامنه تغييرات وزن ريشه هاي هوايي تحت تنش ۷ روز بين 2/3 گرم تا 5/7 گرم متغير بود. تحت تنش ۱۴ روز نيز دامنه تغييرات بين 3/8 گرم تا 8/7 گرم مشاهده گرديد. پيري و مرگ برگ‌ها تحت تاثير معني دار تنش و واريته (در سطح ۱ درصد) قرار گرفت. تنش ۷ روز سبب ۲۰ درصد و تنش ۱۴ روز سبب ۲۷ درصد مرگ و مير برگ‌ها شد. با افزايش مدت زمان تنش محتواي رطوبت نسبي برگ كاهش يافت و بيشترين كاهش در تنش ۱۴ روز اتفاق افتاد. در تنش ۷ روز محتواي رطوبت نسبي برگ 3/2 درصد و در تنش ۱۴ روز 5/3 درصد كاهش نشان داد. بيشترين ميزان كلروفيل a، b و كارتنوئيد در تيمار شاهد و كمترين آن در تيمار ۱۴ روز ثبت شد. با افزايش مدت زمان تنش هدايت روزنه اي كاهش بيشتري نشان داد. در تنش ۷ روز بيشترين كاهش هدايت روزنه اي به ميزان 27/7 درصد و كمترين ميزان كاهش به ميزان 18/4 درصد بود. تحت تنش ۱۴ روز نيز كاهش هدايت روزنه اي بين ۴۱ تا ۵۲ درصد مشاهده شد. نتيجه گيري: ميان پاسخ سه واريته به دوره هاي تنش غرقابي متمايز بود، واريته هاي CP691062 و CP7321 در مقايسه با و واريته CP48103 سازگاري بهتري نسبت به تنش غرقابي از خود نشان دادند.