بررسي رويكرد صفويان در افزودن شهادت ثالثه به اذان

پس از رحلت حضرت رسول(ص) بين اهل سنت و شيعيان در خصوص كيفيت تشريع و فصول اذان اختلاف نظر به وجود آمد. شاه اسماعيل صفوي با جلوس بر تخت سلطنت دو فصل «شهادت ثالثه» و «حي علي خير العمل» را بر اذان افزود. اين مقاله كوشيده است عملكرد صفويان را در اين زمينه بررسي نمايد. سؤالي كه اين مقاله در پي پاسخ به آن است درباره چرايي تأكيد سلاطين صفوي بر ذكر «شهادت ثالثه» در اذان است. براي يافتن جواب اين سؤال، متون تاريخي دست اول و مطالعات جديد در اين زمينه با روش «تحليلي - توصيفي» مطالعه گرديد. هدف آن است كه در يك مطالعه تاريخي مستند روشن گردد كه افزوده شدن مجدد شهادت ثالثه به اذان در دوره ي صفويه به سبب پايبندي به آموزه هاي نبوي در عصر تشريع يا آموزه هاي شيعي در عصر حضور اهل‌بيت(ع) نبوده، بلكه متأثر از شرايط اجتماعي و فضاي سياسي جديد بر اذان افزوده شده است. نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان مي دهد كه صفويان به منظور هويت بخشي مذهبي به ايرانيان در مواجهه با امپراتوري عثماني، كسب مشروعيت بيشتر، رقابت مذهبي با امپراتوري عثماني و تسهيل در فرايند رسمي كردن مذهب تشيع، جديت فراواني براي ذكر شهادت ثالثه در اذان از خود نشان دادند.