مباني مشروعيت حق حاكميت مردم در انديشه سياسي امام خميني(ره)

هدف: فهم «انديشه سياسي امام‌خميني» به‌عنوان بنيان‌گذار جمهوري اسلامي ايران و به تبع آن، درك زيربناي فكري نظام سياسي جديد در ايران پس از انقلاب اسلامي، از اهميت والايي برخوردار است. جمهوري اسلامي، بر اساس دو ركن اسلاميت و جمهوريت بنا گرديده است. نوع نقش و جايگاه مردم در تعيين معادلات قدرت، امري مهم و مؤثر بوده و از اين‌رو هميشه مورد منازعه انديشمندان سياسي بوده است. پرسش اصلي در اين نوشتار اين است كه مبناي مشروعيت نظام سياسي از ديدگاه امام چه بوده است. روش‌شناسي پژوهش: نوع پژوهش ما در اين نوشتار، بنيادي و بر اساس روش پژوهش تحليلي است. يافته‌ها: برخي معتقدند كه امام‌خميني(ره)، نقش مردم در حاكميت را مهم و ضروري اما بعد از تضمين اسلاميت آن، دانسته و براي مردم صرفاً نقشي در حد ايجاد مقبوليت و فعليت قائل بوده است. برخي ديگر با توجه به برجسته كردن نظرات ايشان در خصوص تعيين‌كننده بودن رأي مردم، اراده مردم را موجب مشروعيت ‌بخشي نظام سياسي مي‌دانند. در اين ميان برخي نيز معتقدند كه امام‌خميني(ره) مشروعيت حكومت را داراي دو ركن الهي - مردمي مي‌داند كه و بدون يكي و با وجود ديگري مشروعيت نظام سياسي ناقص مي‌ماند و به‌طور كامل محقق نمي‌شود. نتيجه‌گيري: بررسي و مقايسه توصيفي نظرات مختلف و صريح امام‌خميني(ره) گوياي اين سخن است كه امام‌خميني(ره) ضمن پذيرش «ولايت عامه فقها» قائل به مشروعيت دوگانه الهي - مردمي حكومت است.