زنان و اخلاق مراقبت در جنگ تحميلي؛ تحليل اجتماعي پرستاري از دشمن فتاده

هدف: نقش آفريني زنان پرستار و امدادگر در رابطه با مجروحان در دوران جنگ تحميلي، در حفظ و پايبندي اصول و مباني اخلاقي جامعه ايراني اسلامي ما جايگاه تاريخي ويژه و البته كمتر شناخته شده اي را براي ايشان رقم زده است. آگاهي از اين جايگاه برجسته در گروي توجه به نقش‌هاي اجتماعي حرفه‌اي زنان و از جمله به‌طور اخص در موقعيت هاي رسيدگي و مراقبت است. مجروحان به اسارت گرفته شده دشمن يكي از گروه‌هاي حاضر در بيمارستان ها و نيازمند به دريافت خدمات درماني باليني بودند. در اين پژوهش برآنيم تا با تمركز بر روايت و گزارش منتشره زنان بهداري رزمي روابط و مناسبات اجتماعي جاري را مورد تحليل قرار داده، كنش پروادارانه آنان را معرفي و به اين پرسش اساسي پاسخ دهيم كه بر اساس روايت زنان كنشگر بهداري رزمي از وضعيت مجروحان دشمن، ابعاد و ويژگي‌هاي رابطه درمانگر و بيمار چه بوده است؟ روش‌شناسي پژوهش: داده ها به كمك تحليل متون خاطره نگاري و روايات زنان (تحليل اسناد حدود ۴۰ كتاب) و نيز انجام مصاحبه نيمه ساختاريافته براي تكميل شكاف اطلاعاتي گرد آمده و به مدد رويكرد اخلاق مراقبت زنانه كوشيده تا نمايي واضح از چگونگي پرداختن زنان بهداري رزمي به فعاليت هاي تخصصي به دست دهد. يافته‌ها: داده ها علاوه بر معرفي سنخ‌هاي پرواداري،‌ مخاطرات و مرارت‌هاي دگرپروايي آنان را با وجود چالش هاي پرستاري در موقعيت جنگي، نشان مي دهد مسئوليت پذيري زنان پرستار در قبال همه مجروحان و در اينجا مجروحان دشمن (اصل فراگيري)، موضوع مراقبت را از چارچوب نهادي خود خارج و آن را به امري انساني بدل ساخته است. نتيجه‌گيري: روايت زنان بيانگر آن است كه با وجود چالش هاي متعدد پرستاري در جنگ، و نيز دشواري‌هاي پرستاري از مجروح دشمن، زنان پرستار و امدادگر انتخاب كردند در صحنه بمانند، بر مضيقه‌ها، سختي ها و نگراني هايشان غلبه كنند و با رهيافتي مراقبت محور، در عمل فضيلت هاي اخلاقي را با بروز و نمود مصاديق دگرپروايي مخاطره آميز و مرارت آميز ترويج دهند.