اثرات اجراي طرح‌هاي توسعه شهري در تخريب مكان‌هاي باارزش شهر زيارتي-گردشگري مشهد

در تمامي كشورهاي دنيا، مديريت شهري يكي از نيروهاي پويايي شهر است. در اين ميان، انواع طرح‌هاي توسعه شهري از مهم‌ترين ابزارهاي مداخله مديريت شهري به نمايندگي از حاكميت مي‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تحليل اثرات اجراي طرح‌هاي توسعه شهري بر مكان‌هاي باارزش تاريخيهويتي شهر مشهد، علل تغيير كاربري و تخريب بافت تاريخي و ابنيه باارزش و ارزيابي مجموعه اقدامات و پروژه‌هاي شهري انجام‌شده در بخش مركزي شهر مشهد تدوين گرديده است. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت و روش، توصيفيتحليلي است كه در بخش تحليل فضايي از روش تفسير بصري عكس‌هاي هوايي قديمي و تصاوير ماهواره‌اي با رزولوشن 5/0 متر استفاده شده است. چهارچوب تحليلي پژوهش با تأكيد بر مفاهيم سه‌گانه لوفور از ابعاد فضا، شامل پركتيس فضايي، فضاي بازنمايي، خصوصاً بازنمايي فضايي شكل گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد، سياست‌ها و طرح‌هاي شهري اجراشده در بخش مركزي شهر مشهد، به هويت تاريخي آن آسيب جدي زده است. شيوه بازنمايي هويت‌زداي حاكم بر اين فضا، قادر به حفظ بافت تاريخي، حتي به‌صورت تك بنا نيز نبوده و موجب جمعيت‌زدايي و كاركردزدايي بافت‌هاي تاريخي شهر مشهد و از بين رفتن مفهوم محله در اين مناطق كهن شده است. تأكيد بر حفاظت از لكه‌هاي باقي‌مانده بافت تاريخي، تلاش در نگاه‌داشت جمعيت بومي، بازآفريني و احياء محلات تاريخي، ايجاد تعادل بين حفاظت و توسعه در طرح‌ها و اقدامات مديريت شهري و كاربري‌بخشي ابنيه از طريق فعاليت‌هاي فرهنگي مانند گردشگري، راهبردهاي قابل‌پيشنهاد براي آيندۀ چنين پهنه‌هايي مي‌باشند.