انعكاس زندگي فئودالي رو به اضمحلال، در نمايشنامه «لبخند باشكوه آقاي گيل» ازطريق عنصر گفتگو و شخصيت پردازي

زمينه و هدف: لبخند باشكوه آقاي گيل نمايشنامه اي از اكبر رادي متعلّق به دهه 60 شمسي است. اين نمايشنامه كه به برهه اي از تاريخ معاصر ايران اشاره دارد، زندگي يك خانواده اشرافي را پس از اجراي قانون اصلاحات ارضي بنمايش ميگذارد. رادي با بتصوير كشيدن شخصيتهايي كه دچار بحرانهاي روحي و رواني فراواني هستند، وضعيت نابسامان طبقه فئودال را در آن برهه از تاريخ ترسيم ميكند. در اين پژوهش، كاركرد گفتگو و شخصيت پردازي در ترسيم اين بحران و اوضاع نابسامان بررسي ميشود و هدف از اين بررسي طرح اين مسئله است كه نويسنده چگونه با استفاده از اين دو عنصر، توانسته است زواياي مختلف زندگي فئوداليسم رو به اضمحلال را بازنمايي كند. روش مطالعه: پژوهش پيش رو مطالعه اي نظري است كه به شيوه كتابخانه اي و روش توصيفي-تحليلي انجام ميگردد. محدوده موردمطالعه، نمايشنامۀ لبخند باشكوه آقاي گيل برگرفته از كتاب روي صحنۀ آبي (دورۀ آثار، جلد دوم، دهه50، چاپ دوم، (چاپ اول: 1382) است كه در انتشارات قطره منتشر شده است. يافته ها: خوي استبدادي و سركشي، تفاخر و خودبرتربيني، حرّافي و پرگويي، تحقير و كينه ورزي و نگاه از بالا و كاملاً تحقيرآميز به رعيت، ويژگيهايي است كه ازطريق گفتگوي بين شخصيتها نشان داده شده است. اين خلق‌وخوها، آرزوهاي سركوب‌شده اي است كه به عقده تبديل گشته و سبب بروز رفتارهايي خودخواهانه و گاهي به دور از عقل و انسانيت ميشود. نتيجه گيري: اصلاح قانون مالكيت زمين، بعنوان بخشي از برنامه نوسازي در دوره پهلوي دوم، رويدادي است كه دگرگونيهاي اجتماعي و سياسي گسترده اي براي كشور بهمراه داشت. يكي از پيامدهاي اين قانون، زوال طبقه اشراف زميندار بود. در لبخند باشكوه آقاي گيل نويسنده با ايجاد ديالوگهايي مناسب با روحيات و خلقيات شخصيتها، در پي بازتاب اوضاع روحي و رواني فئودال رو به اضمحلال در زمان اجراي قانون اصلاحات ارضي در ايران است. همچنين بحران هويت، مهمترين مسئله اي است كه بعنوان يكي از پيامدهاي اجراي اين قانون آمرانه، در اين نمايشنامه بازنمايي شده است.