دربارۀ ساخت ويژه‌اي براي نمود درجريان در برخي زبان‌هاي ايراني

در شماري از زبان‌هاي ايراني كرانه‌هاي درياي خزر يا زبان‌هايي كه خاستگاه آنها اين منطقه بوده‌است، همچنين در بلوچي و بشگردي در جنوب شرقي ايران، ساخت ويژه‌اي براي نمود درجريان وجود دارد كه در ديگر زبان‌هاي ايراني ديده نمي‌شود. اين مقاله به بررسي ساخت صرفي و نحوي درجريان در زبان‌هاي رايج اين مناطق مي‌پردازد و بررسي مي‌كند كه در هر زبان ساخت درجريان از چه سازه‌هايي ساخته شده‌است و هر سازه چه نقشي دارد و اين ساخت چگونه با ساخت‌هاي رايج براي نمود درجريان مرتبط است. يافته‌هاي اين مقاله نشان مي‌دهد كه اين ساخت گونه‌اي ساخت مكاني است كه از چند سازۀ اصلي ساخته مي‌شود: يكي فعل اصلي كه به شكل مصدر، اسم مصدر، صفت فعلي حال و گاهي صرف حال ناكامل است؛ دوم فعل ربطي كه به ديگر سازه‌هاي اين ساخت يا به سازۀ ديگري در جمله پي‌بست مي‌شود؛ سوم حرف اضافه‌اي كه حالت مكاني را بيان مي‌كند كه در برخي گونه‌ها اين حرف اضافه حذف شده و مفهوم مكاني با فعل ربطي بيان مي‌شود. در برخي از زبان‌هاي بررسي‌شده سازۀ چهارمي ‌هم ممكن است افزوده شود و آن اسمي ‌از يك فعل حالتي است كه نقش آن ايجاد حالتي است كه تداوم يا درجريان بودن فعل را نشان دهد.