عنوان مقاله :
بررسي تلفظ اسمهاي جمعِ داراي واكۀ پاياني در گويش قايني
پديد آورندگان :
جم ، بشير دانشگاه شهركرد - دانشكده ادبيات و علوم انساني , رزمديده ، پريا دانشگاه وليعصر (عج) رفسنجان - دانشكده ايرانشناسي , ناصري ، زهره سادات دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده ادبيات و علوم انساني
كليدواژه :
اسم جمع , واكۀ پاياني , تيرگي عكسِ زمينهچين , برچين , بهينگي لايهاي , گويش قايني
چكيده فارسي :
درگويش قايني در واژههاي مختوم به واكههاي /ou/،/ɑ/و/a/، نشانۀ جمع بهصورت [au] بازنمايي آوايي دارد و در واژههاي داراي واكههاي /i/،/u/ و/e/ نشانۀ جمع بهصورت [u] تلفظ ميشود. اين صورتهاي روساختي مؤيد صورت زيرساختي /-ɑn/ براي نشانۀ جمع در قايني است. در تبيين اين امر براساس رويكرد بهينگي لايهاي، نگارندگان دادههاي پژوهش را در سه سطح ستاك، واژه و فراواژگاني بررسي كردند. نتايج يافتهها نشان داد فرايندهاي واجي افراشتگي پيشخيشومي و رفع التقاي واكهها در سطح ستاك و فرايندهاي تغيير واكه و حذف / n/ي پاياني در سطح واژه رخ ميدهند. اشتقاق روساختي دادهها پيش از اعمال سطح فراواژگاني بيانگر تيرگي تعامل زمينهبرچين بين فرايندهاي افراشتگي پيشخيشومي و حذف /n/ي پاياني بود. در سطحهاي فراواژگاني كه در دو حالت افزودن ضمير متصل ملكي سوم شخص مفرد /in/ و ضمير ناپيوستۀ اول شخص جمع /mɑ/ به برونداد سطح واژه بررسي شد فرايندهاي واجياي مانند حذف /n/ي پاياني و سادهشدن واكۀ مركب دخيل هستند. در سطح فراواژگاني نيز تيرگي تعامل زمينهچين بين فرايندهاي حذف كسرۀ اضافه و حذف /n/ي پاياني مشاهده ميشود. ازاينرو، در اين پژوهش، در چارچوب بهينگي لايهاي تعاملهاي تيرۀ موجود در اشتقاقهاي روساختي اسمهاي جمع داراي واكۀ پاياني در گويش قايني بررسي مي شود. بهينگي لايهاي نسبت به بهينگي موازي در تبيين تغييرات آوايي تيره در مرز تكواژها كارايي بيشتري دارد.
عنوان نشريه :
زبان فارسي و گويش هاي ايراني
عنوان نشريه :
زبان فارسي و گويش هاي ايراني