مثل‌هاي گيلكيِ حوزۀ خوراكي‌ها و وابسته‌هاي آن در قاب طرح‌واره‌هاي تصوري

مَثَل‌ ها جمله‌ واره ‌هايي با ساختار ثابت هستند كه واقعيات پذيرفته ‌شده، الگوهاي اجتماعي و ملاحظات اجتماعي يك قوم را بازمي‌ تابانند. ازاين‌رو، واجد وجهي زباني -فرهنگي هستند كه از نسلي به نسل ديگر منتقل مي‌ شوند و در موقعيت‌ هاي متفاوتي از زندگي به كار مي‌ روند. نظر به اينكه بسياري از مَثَل‌ ها ماهيتي استعاري دارند و شماري از استعاره‌ ها از تجربه‌ هاي بدنمند نشأت مي‌ گيرند، مقالة پيش‌‌رو مي‌ كوشد با اتخاذِ نظرية طرح‌ وارة تصوري به مَثَل‌ هاي گيلكي در حوزة خوراكي‌ ها و وابسته‌ ‌هاي آن، دو هدف را دنبال كند: نخست، شناسايي طرح‌ واره ‌هاي تصوري موجود در مَثَل‌ هاي گيلكي حوزة خوراكي‌ها و وابسته‌هاي آن؛ دوم، تعيين دامنة كاربردهاي معنايي آنها. داده‌ هاي اين پژوهش كيفي به روش اسنادي گردآوري شده‌ اند و تحليل آنها به روش توصيفي-تحليلي با استناد به آراي جانسون (1987) انجام شده‌است. يافته‌ هاي پژوهش ناظر به كاربرد انواع طرح‌ وارها ي حركتي، مهارشدگي و فضايي در اين گويش است. همچنين مشخص شد در مَثَل‌‌هاي حوزة خوراكي‌ هاي گيلان، مفاهيمِ فرهنگيِ پسنديدة مهرورزي، مهمان‌‌نوازي و باورمندي در كنار ويژگي‌ هاي نكوهيدة تباهي، خيانت و ناسپاسي توأمان به كار مي‌ رود.