برآورد اجزاء بافت خاك در شرايط محدوديت پراكنش داده هاي زميني به كمك داده‌هاي ماهواره اي (مطالعۀ موردي: مراتع حوضه آبخيز مرجن)

آگاهي از تغييرپذيري مكاني بافت خاك به عنوان يكي از مهم ترين مشخصه هاي خاك براي مديريت منابع آب و خاك، در راستاي بهره وري توليد و توسعه پايدار ضروري است. ليكن در بسياري از مواقع با محدوديت داده هاي زميني به دليل هزينه هاي زياد آزمايش‌ها مواجه هستيم. هدف از اين مطالعه برآورد بافت سطحي خاك ( درصد ذرات رس، سيلت و شن) در شرايط عدم پراكنش مناسب داده هاي زميني از طريق داده هاي ماهواره اي به روش مدل‌سازي رگرسيوني بود. در اين راستا نمونه برداري از عمق 20-0 سانتي متري خاك به‌ روش تصادفي سيستماتيك و به تعداد 80 نمونه خاك برداشت شد. سپس با آناليز آزمايشگاهي به روش هيدرومتري، درصد رس، سيلت و شن خاك تعيين شد. به منظور پيش بيني توزيع مكاني ذرات رس، سيلت و شن خاك از باندها و تركيبات باندي طيفي داده هاي ماهواره اي لندست 8 مانند شاخص اندازه ذره (Grain size index)، شاخص رس (Clay Index)، نسبت باند 4 به 7، نسبت باند 6 به 7 و شاخص روشنايي (Brightness index ) و ويژگي‌هاي فيزيوگرافي از قبيل درصد شيب (Slope) و مدل رقومي ارتفاع (Digital elevation model) به عنوان متغيرهاي كمكي استفاده شد. 70 درصد داده هاي ميداني براي پيش بيني و 30 درصد داده ها براي اعتبار سنجي استفاده شد. نتايج نشان دادند از بين شاخص هاي سنجش از دوري مورد استفاده، شاخص  GSIبا هر سه تركيب خاك و CI با ميزان سيلت و شن خاك ارتباط معنا داري (p ≤ 0.05) داشتند. از بين متغيرهاي فيزيوگرافي، DEM با ميزان سيلت و شن خاك و slope با رس و شن خاك همبستگي معناداري (p ≤ 0.05) داشتند و براي مدل سازي اجزاء بافت خاك انتخاب شدند. از اينرو، شاخص هاي سنجش از دوري مانند GSI و CI را مي توان متغير هاي كمكي مناسب براي پيش بيني مكاني اجزاي بافت خاك در تركيب با متغيرهاي فيزيوگرافي، به ويژه در مواقعي كه پراكنش نامناسب و يا محدوديت داده هاي برداشت شده زميني وجود دارد، معرفي كرد. بنابراين، نقشه هاي پيش بيني شده اجزاء بافت خاك مي توانند به عنوان اطلاعات و دانش پايه براي مديريت بهتر و مدل سازي هاي محيطي مورد استفاده قرار گيرند.