شبيه‌سازي اثر سالمندي جمعيت و سياست‌هاي عمومي دولت بر رشد اقتصادي در چارچوب مدل نسل‌هاي هم‌پوشان

در اين مقاله اثر سالمندي جمعيت بر رشد اقتصادي با مدل قابل محاسبه با نسل‌هاي هم‌پوشان (OLG) دياموند تعميم‌يافته در يك اقتصاد بسته كه در آن عنصر سرمايه انساني به‌صورت درون‌زا شكل ‌گرفته، شبيه‌سازي‌ شده است. ابتدا پويايي‌هاي اثر سالمندي بر متغيرهاي اقتصاد كلان و به‌ويژه رشد اقتصادي در سناريو پايه (وضعيت فعلي اقتصاد ايران) و سپس پويايي‌هاي آثار سياست‌هاي عمومي دولت تحت سناريوهاي مختلف جهت افزايش سرمايه انساني و افزايش حقوق بازنشستگي بر رشد اقتصادي براي يك دوره50 ساله شبيه‌سازي ‌شده است. نتايج مدل نشان داد كه سياست‌هاي عمومي دولت در جهت افزايش سرمايه انساني سهم نيروي كار ماهر ( نيروي كار موثر) را افزايش مي‌دهد؛ بنابراين، اثر رشد دارد. در مقادير بالاي سناريو پايه (وضعيت كشورهاي صنعتي) اثر بهره‌وري بر سالمندي غلبه مي‌كند و رشد بلندمدت افزايش مي‌يابد. همچنين نتايج نشان داد كه افزايش نسبت حقوق بازنشستگي به سطح كشورهاي پيشرفته، رشد اقتصادي مبتني بر سمت تقاضا را ترغيب مي‌كند، اما اثر سطح دارد و رشد بلندمدت را تغيير نمي‌دهد. نتايج نشان مي‌دهد افزايش سالمندي اگر همراه با سياست‌هاي عمومي دولت در جهت ارتقاي سرمايه‌انساني باشد، مي‌تواند به‌طور بالقوه اثر منفي سالمندي را بر رشد جبران كند.