تقدم كنش صنفي بر فعاليت سياسي؛ بررسي مواجهۀ طبقة كارگر صنعتي با اتحاديه‌هاي كارگري در اصفهان (1320-1332 ش.)

با سقوط رضاشاه در شهريور 1320، طبقۀ كارگر صنعتي كه پيش‌ازاين در ايران شكل گرفته بود، مجالي براي ابراز مطالبات صنفي خود يافت. دراين‌بين احزاب سياسي به‌خصوص حزب توده سعي كردند از اين فضا استفاده كرده و به تبليغ در ميان طبقۀ كارگر بپردازند. آن‌ها در مدت كوتاهي توانستند امتيازات فراواني از صاحبان صنايع و دولت بگيرند. در ابتدا تقي فداكار، سعي كرد اتحاديۀ كارگري را نهادي صنفي و به‌دوراز درگيري‏هاي سياسي نگه دارد، اما با خروج وي از اصفهان، حزب توده از فعاليت‏هاي كارگري به‌عنوان ابزاري براي دستيابي به اهداف سياسي و حذف رقباي خود استفاده كرد و مسير مبارزات صنفي را به انحراف كشاند. اين مقاله با روش تبيين عقلاني به بررسي مواجهۀ كارگران با اتحاديه‏ها خواهد پرداخت. يافته‏هاي مقاله نشان مي‏دهد كنش سياسي و صنفي اين طبقه مبتني بر نوعي آگاهي و درك طبقاتي بوده است و صرفاً به‌عنوان عامل اتحاديه‌ها و احزاب نبودند. از سوي ديگر تأكيد حزب توده بر مسائل روز سياسي باعث شد كه طرف‌هاي مخالف با ايجاد تشكيلات موازي از قدرت اتحاديه‏هاي كارگري بكاهند و آن را از انسجام خارج سازند. نتيجۀ اين روند فراموش‌شدن مطالبات صنفي در سايۀ فعاليت‌هاي سياسي بود؛ امري كه بيشترين زيان را متوجه كارگران اصفهان كرد.