ارزيابي رشد فروچاله هاي گچي و مخاطرات ناشي از آن(مطالعه موردي: دشت مارون )

وجود سازندهايي كه شامل لايه هاي گچي هستند زمينه ساز تشكيل اشكال كارستي گچي خواهند بود. ميزان ستبري لايه هاي گچي و كيفيت اين لايه ها در شكل گيري اينگونه اشكال تاثيرگذار است. دشت مارون، در بخش چين خورده ساده رشته كوه زاگرس در استان هاي خوزستان و كهگيلويه و بويراحمد واقع شده است. وجود سازند گچساران و پديده هاي كارستي گچي كه مهمترين آنها فروچاله است در اين دشت، مي تواند تاثير بسيار مخربي بر جاده ها، تاسيسات، زمين هاي كشاورزي و واحدهاي مسكوني و كيفيت آب مخزن سد مارون كه در اين دشت واقع شده است، داشته باشد؛ اما متاسفانه كمتر به شناخت و مطالعه اين پديده پرداخته شده است. در اين پژوهش سعي شده است نرخ رشد و روند شكل گيري فروچاله هاي دشت مارون با استفاده از نمونه برداري از نمونه آب بارش و رواناب توليدي از روي سازندهاي منطقه برآورد شود. به اين منظور پس از پايش هشت ساعته رواناب يك زيرحوضه با مساحت 6.2 هكتار از دشت مارون، نمونه آب باران و چندين نمونه از بخشهاي مختلف رواناب در زمانهاي مختلف برداشت شد و با توجه به ميزان املاح حاصل از انحلال گچ موجود در رواناب و همچنين برآورد ميزان رواناب متوسط سالانه مشخص شد كه به طور ميانگين در يك زير حوضه به مساحت 6.2 هكتار، سالانه 5.4 متر مكعب از سنگهاي گچي به وسيله رواناب بصورت محلول خارج مي شود و براي شكل گيري يك فروچاله به حجم 376.4 متر مكعب، 69 سال زمان لازم است كه اين نرخ بالاي رشد فروچاله ها مي تواند براي ساكنين اين مناطق بسيار مخاطره آميز باشد چرا كه وجود حفرات زيرزميني و فروچاله ها ميتوانند بستر ريزش هاي ناگهاني را مهيا كرده و صدمات جاني و خسارت هاي مالي را به دنبال داشته باشد.