عنوان مقاله :
بررسي تأثير پارامترهاي اقليمي بر ميزان افت سطح آب هاي زيرزميني با استفاده از شاخص هاي SPI و SWI(مطالعه مورد: آبخوان دشت مرند)
پديد آورندگان :
نيكوخصال ، يونس دانشگاه آزاد اسلامي واحد مرند , رسولي ، علي اكبر دانشگاه تبريز - دانشكده برنامه ريزي محيطي - گروه اقليم , مختاري ، داوود دانشگاه تبريز - دانشكده برنامه ريزي محيطي - گروه ژئومورفولوژي , وليزاده كامران ، خليل دانشگاه تبريز - دانشكده برنامه ريزي و علوم محيطي - گروه سنجش از دور و GIS
كليدواژه :
خشكسالي اقليمي , آب زيرزميني , شاخص SPI , شاخص SWI , دشت مرند
چكيده فارسي :
بررسي اثرات خشك سالي بر منابع آب دشتهاي كشور در مديريت بهينه منابع آب در بخش كشاورزي و منابع طبيعي بسيار حائز اهميت ميباشد. پديده تغيير اقليم با تغيير در ميزان بارش و وقوع خشكسالي هاي متوالي اقليمي بر منابع آب زيرزميني تاثير ميگـذارد. شناخت و آگــاهي از تــاثير زمــاني بــين دو پديــدهي خشكســالي و خشك سالي آب شناختي، ميتواند به مديران و برنامهريـزان بخـش آب كمك زيادي كند. در طول ساليان متمادي، اثر خشكسـالي بـر روي منابع آب هاي زيرزميني كمتر مورد توجه قرار گرفته است، بدين منظور، در اين پژوهش، با استفاده از شاخص استاندارد بارش و شاخص سطح استاندارد آب زيرزميني تاثير خشكسالي بر منابع آب زيرزميني دشت مرند طي سالهاي آبي81-1380 تا 96-1395 مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور، دادههاي مربوط به 8 ايستگاه هواشناسي در دشت مرند مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از شاخص SPI روند خشكسالي در منطقه مورد مطالعه قرار گرفت نتايج نشان داد كه در طول مدت مطالعه (1380-1397) سه دوره خشكسالي از زمستان 1384 تا آغاز سال 1388، تابستان 1390 تا پايان سال 1391 و زمستان 1395 تا تابستان 1397 اتفاق افتاده است. مناطق درگير خشك سالي شامل شرق و مركز منطقه مورد مطالعه بوده و غرب منطقه شاهد نزولات جوي بيشتري بوده است. براي بررسي وضعيت سطح آب زيرزميني از شاخص SWI استفاده شد. اين شاخص نشان داد از لحاظ زماني و مكاني، خشكسالي بر اساس اين شاخص منطبق بر خشكسالي حاصل از شاخص SPI ميباشد. نتايج اين شاخص نمايانگر افزايش برداشت از سفره هاي آب زيرزميني جهت جبران نياز آبي دشت ميباشد. بررسي دادهها نشان داد كه اين دو شاخص با فاصله زماني يك فصل داراي همبستگي در سطح 1 درصد ميباشند.
عنوان نشريه :
جغرافيا و برنامه ريزي
عنوان نشريه :
جغرافيا و برنامه ريزي