تخصيص يا تعميم مصداق موعودين در آيه 55 سوره نور

درباره كساني كه مصداق وعده‌هاي الهي مطرح شده در آيه 55 سوره نور هستند، اقوال متعددي ميان مفسران فريقين وجود دارد و هر كدام براي اثبات قول خود به ادله متعددي تمسك كرده‌اند. در اين پژوهش كه با روش توصيفي تحليلي انجام شده، سعي در احصاء اين اقوال و ادله هر ديدگاه و سپس نقد و بررسي آنها شده‌است. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه مفسران فريقين به طور كلي دو رويكرد در مراد از موعودين در آيه اتخاذ كرده‌اند؛ عده‌اي با رويكرد تخصيص افرادي يا ازماني و برخي ديگر با رويكرد تعميم؛ يعني بر‌‌‌خي وعده مطرح شده در آيه را ناظر به گروه يا زمان خاصي مي‌دانند؛ چنانكه برخي مفسران اهل سنت شيخين يا خلفاي چهار‌گانه‌‌ را مراد از آيه دانسته، يا تحقق آيه را مربوط به قيامت دانسته‌اند كه ادله‌شان رد شد؛ در مقابل گروهي از مفسران شيعه آيه را منحصر به اهل‌‌‌بيت(ع) و يا منحصر به زمان ظهور حضرت مهدي(عج) كرده‌اند كه به نظر مي‌رسد اين قول نيز صحيح نيست بلكه دلايل اين مفسران شيعه بيانگر مصداق اكمل و اتم براي آيه است نه مصداق انحصاري. رويكرد دوم نيز حاكي از اين است كه عده‌اي از مفسران فريقين بر خلاف دسته اول ، تحقق اين وعده را مختص به فرد يا زمان خاصي ندانسته بلكه معتقدند هر گاه شرط ايمان و عمل صالح محقق شود اين وعده عملي مي‌شود  كه با بررسي ادله، صحيح بودن اين ديدگاه ترجيح داده شد. درنتيجه اين تحقيق از حيث جمع‌آوري همه اقوال در اين مسئله و مردود دانستن ديدگاه مشهور در اهل تسنن و همچنين تطبيقي دانستن و نه تفسيري بودن ديدگاه مشهور در نزد شيعه از نوآوري برخوردار مي باشد. به عبارت ديگر ديدگاه مشهور شيعه مصداق اتم معناي آيه است و نه مقصود صريح آيه و ديدگاه مختار اين تحقيق بيشتر از ديدگاه مشهور شيعه براي ايجاد وحدت ميان شيعه و اهل تسنن صلاحيت دارد.