اعتبار سنجي روايات ضربه پيامبر اكرم(ص) و درخواست قصاص

در جوامع حديثي فريقين رواياتي درباره سيره پيامبر(ص) نقل شده است كه بر اساس آن ها رسول خدا بر شخصي ضربه اي(طبق پاره اي نقل ها سهوي و طبق پاره اي ديگر عمدي) فرود آورده است و از فرد مضروب مي خواهد تا ببخشايد يا قصاص كند. اين روايات در بعضي ابواب فقهي شيعه مستند برخي دانشيان بوده اند. اين در حالي است كه استناد به آن ها مي بايد مسبوق به ارزيابي سندي و محتوايي باشند؛ لذا اين تحقيق با روش توصيفي تحليلي درصدد پاسخ به اين پرسش است كه اعتبار سنجي روايات ضربه پيامبر(ص) و درخواست قصاص چگونه است؟ طبق يافته هاي پژوهش، اين روايات از نظر سند و محتوا در معرض نقد هستند. از شش روايت نقل شده تنها يك روايت سند صحيح دارد و اسناد باقي روايات مخدوش بوده و ضعيف هستند. به محتواي شش روايت دو دسته، نقدهاي مشترك و اختصاصي وارد است. نقدهاي مشترك عبارتند از: 1 اضطراب در روايات؛ 2 تعارض با عصمت پيامبر(ص)؛ 3 تعارض با اين قاعده فقهي كه ضربه بدون جرح قصاص ندارد. نقدهاي اختصاصي به روايات اول و دوم تعلق گرفته است. محتواي دو روايت نخست، اولاً با اين قاعده فقهي فريقين تعارض داشتند كه شرط قصاص عامدانه بودن جرح است؛ ثانياً دست كم با سنت قطعي تعارض داشتند. روايات سوم تا ششم با آيات و رواياتي كه از سيره اخلاقي پيامبر(ص) چون حسن خُلق، مهرباني و دلسوزي، عفو و گذشت، فروتني و تواضع در تعامل و معاشرت با مردمان سخن گفته اند، در تعارضند.