عنوان مقاله :
علم مطلق الهي و چالش گزارههاي ايندكسيكال
پديد آورندگان :
ميرباقري ، محمدعلي دانشگاه تهران , يزداني ، عباس دانشگاه تهران - دانشكدۀ الهيات و معارف اسلامي - گروه فلسفه و كلام اسلامي
كليدواژه :
علم خداوند , عالم مطلق , گزارههاي ايندكسيكال , فرازماني بودن خدا , تغييرناپذيري خدا
چكيده فارسي :
يكي از باورهاي خداباوري سنتي باور به مطلق بودن صفات الهي است، و يكي از صفات الهي كه مشمول اين قاعدۀ كلي ميشود صفت «عالم مطلق» است. اما پيرامون اين صفت مانند بسياري ديگر از صفات الهي چالشهاي متعددي شكل گرفته است. يكي از اين چالشها مربوط به گزارههاي ايندكسيكال است. از ميان انواع گوناگون گزارههاي ايندكسيكال، دو نوع گزاره، يعني گزارههاي معطوف به زمان حال و گزارههاي معطوف به گوينده، مورد توجه فيلسوفان قرار گرفته است. دربارۀ گزارههاي معطوف به زمان حال گفته شده است از آنجا كه گزارههايي كه زمان حال را نشان ميدهند مانند «اكنون ساعت ... است»، در هر لحظه تغيير ميكند، علم خداوند به اين گزارهها نيز ميبايست دائماً متغير باشد، كه اين مستلزم وجود تغيير در خدا است؛ يعني وضعيتي كه با صفت تغييرناپذيري خدا ناسازگار است. در مورد گزارههاي معطوف به گوينده نيز، مانند «من اكنون بيمار هستم»، گفته شده است كه تنها خود شخص گوينده ميتواند به چنين گزارههايي علم داشته باشد. لذا گزارههايي وجود دارد كه عالم مطلق نسبت به آنها فاقد علم است؛ در نتيجه موجود عالم مطلق نميتواند وجود داشته باشد. در اين مقاله اين اشكالات و پاسخهاي ارائهشده براي آنها ارزيابي شده و پاسخهايي نيز از طرف نگارندگان براي آنها ارائه ميشود. در پايان نتيجه گرفته ميشود كه اين اشكالات نميتوانند مخل خداباوري باشند.
عنوان نشريه :
پژوهشهاي فلسفي كلامي
عنوان نشريه :
پژوهشهاي فلسفي كلامي