امكانات جديد برون‌گرايي معرفت‌شناختي براي فلسفه دين و مواجهه با چالش تنوع اديان

در اين مقاله نشان داده مي‌شود كه همچنان كه مردم اكثر باورهاي خود را از طريق بسياري وسائط بيروني به معرفت مبدّل مي‌كنند، نمي‌توان معرفت را منحصر در باور موجهي دانست كه توجيه آن به صورت دروني حاصل شده باشد. اگر اين باورهاي مردم را معرفت ندانيم، گذشته از آن كه گرفتار شك‌گرايي فراگير خواهيم شد، بلكه با واقعيتِ معرفت‌هاي بشري نيز مغايرت خواهد داشت. پس براي كسب معرفت‌هايمان لزومي ندارد از درون‌گرايي استفاده كنيم. برون‌گرايي نيز امكانات جديدي را در اختيارمان قرار مي‌دهد كه مي‌توان از آن در فلسفه دين استفاده كرد. سپس به چهار جرياني كه از برون‌گرايي معرفتي استفاده كرده‌اند و به توثيق باورهاي ديني پرداخته‌اند اشاره مي‌شود. همچنين نشان داده مي‌شود معرفت‌شناسي دينيِ مبتني بر شنيده‌هاي اطمينان‌يافته در ادامه مسير جان گركو در معرفت‌شناسي ديني است كه راهي مطمئن را براي توجيه باورهاي ديني فراهم مي‌آورد. اما اگر از طريق شنيده‌هاي اطمينان‌يافته توجيهي براي باورهاي ديني داشته‌باشيم، تمامي اديان مي‌توانند ادعا كنند كه پيروانشان از اين طريق به باورهاي دينيِ مخصوص خود باور داشته‌اند، لذا بايد موجّه باشند و در نتيجه تمامي اديان معرفت‌هاي راستيني را بايد به دست دهند و اين چيزي جز تكثرگرايي نيست. نشان داده مي‌شود اگر رهبران اوليه توجيه درستيِ آموزه‌هاي خود را به قرائتي كه خود از امور قدسي دارند مبتني كنند، به اين سادگي‌ها نمي‌توان به ترجيح يك دين بر ديگري حكم كرد. اما اگر آموزه‌هاي رهبر اوليه يك دين به يك حقيقت وجودي مثل خداوند مبتني باشد، مي‌توان از حقانيت آن دين نسبت به ساير اديان سخن گفت.