اثر افزايش راندمان كاربري آب بر بهبود وضعيت منابع آب زيرزميني با استفاده از مدل WEAP در دشت قزوين

تأمين آب و مديريت صحيح منابع آب، يكي از چالش‌هاي جدي مديران و پژوهش‌گران اين حوزه است. مسأله مديريت و تلاش براي يافتن يك راهكار مناسب در حوضه‌هاي كم ‌آب براي حل مشكل كم ‌آبي، به تخصيص بهينه و اولويت‌بندي مصرف آب بين بخش‌هاي كشاورزي، شرب و صنعت منطقه بستگي دارد. در اين مطالعه با به‌كارگيري مدل شبيه‌سازي WEAP، مصارف و هم‌چنين منابع آب دشت قزوين در يك بازۀ 10 ساله مورد ارزيابي قرار گرفت. بدين‌منظور سناريوهاي مختلفي در زمينۀ كاهش تقاضاي آب كشاورزي، شرب و صنعت، افزايش راندمان كاربري آب و كاهش هدررفت آب مطرح شد و اثرات آن‌ها بر منابع آب اين منطقه در مقايسه با سناريوي ادامۀ روند كنوني (مرجع) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از سناريوي مرجع نشان داد كه ذخيرۀ آب زيرزميني روند رو به كاهش دارد و بيش‌ترين افت بين سال‌هاي 1397 و 1398 با افت تقريبي 400 ميليون مترمكعب است، درحالي‌كه بر اساس سناريوي افزايش راندمان، روند ذخيرۀ آب زيرزميني از سال اول تا سال آخر سناريو بالغ ‌بر 1500 ميليون مترمكعب افزايش پيدا مي‌كند. مقايسۀ نياز تأمين نشده بين دو سناريو نشان داد كه در سناريوي افزايش راندمان مقداري بالغ‌ بر 40 ميليون مترمكعب نياز به آب را در منطقه كاهش مي‌دهد. نتايج كمي اين پژوهش نشان داد كه جايگزيني سامانه‌هاي نوين آبياري، مانند آبياري ميكرو در دشت قزوين به‌جاي روش‌هاي سنتي آبياري، سبب كاهش هدررفت حجم عظيمي از منابع آبي منطقه مي‌شود. با اين وجود، اين تغيير هم نمي‌تواند مشكل آب منطقه را به‌تنهايي حل كند، از اين‌رو، به‌علت افت سطح آب زيرزميني در منطقه مي‌توان راهكارهايي از جمله تغذيۀ مصنوعي آبخوان را مد نظر داشت.