ماجراي پايان‌ناپذير «فعل مركب»: درآمدي به مفهوم‌شناسي و اصطلاح‌شناسي فعل غيربسيط در زبان فارسي

بخش وسيعي از نوشتگان موجود دربارة «فعل مركب» در زبان فارسي به تعيين مصاديق اين اصطلاح اختصاص يافته است. با اين حال، پس از قريب به چهار قرن از شناسايي اين ساخت در زبان فارسي، هنوز پژوهشگران بر سر تعريف يا تلقي واحدي از آن به اجماع نرسيده‌اند. در نوشتار پيش رو بر آنيم تا نشان دهيم اين اختلاف نظر بيشتر ريشة اصطلاح‌شناختي دارد تا مفهوم‌شناختي. بدين منظور پس از مرور آراء عمدة نويسندگان دربارة زنجيره‌هاي موسوم به «فعل مركب»، اين زنجيره‌ها را بر اساس تعاريف مقبول نزد زبان‌شناسان از دو مفهوم «فعل» و «مركب» مورد ارزيابي قرار داده و نشان مي‌دهيم كه اولاً «فعل» بودنِ آنها چندان وجهي ندارد و ثانياً مشكل بتوان همة آنها را «مركب» (به مفهوم تركيب ساخت واژي) محسوب نمود. در پايان پيشنهاد كرده‌ايم كه همة اين ساخت‌ها را مي‌توان تحت مقولة «محمول مركب» (معنايي يا دستوري) گنجاند و بدين ترتيب به اتفاق نظر نزديك شد.