تحليل فرانقش انديشگاني خطبه حضرت زينب (س)بر اساس دستور نقش گراي هليدي

دستورنقش‌گراي نظام‌مند «مايكل هليدي» زبان‌شناس انگليسي يكي ازمهم‌ترين اركان زبان‌شناسي نقش گرا محسوب مي‌شود كه براهميت نقش ومعنا تأكيد مي‌ورزد و با تكيه ‌بر سه فرانقش انديشگاني، بينافردي ومتن به بررسي متون مي‌پردازد . فرانقش انديشگاني مبتني بر شش فرآيند مادي، كلامي، ذهني، رابطه اي، وجودي و رفتاري است. درديدگاه هليدي، متن بر اساس كاركرد اين فرايندها تحليل مي شود. در اين پژوهش خطبه حضرت زينب(س)با توجه به نظريه هليدي درحيطه فرا نقش انديشگاني به منظور دريافت و تعيين فرآيند زباني خطبه مورد تحليل قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد با انطباق اين الگو بر خطبۀ شام حضرت زينب(س) فرايندهاي زباني اين خطبه را به شيوۀ توصيفي -تحليلي و آماري مورد مقايسه قرار دهد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه فرآيند مادي بيشترين فراواني را دارد زيرا حضرت زينب(س) به عنوان پيام رسان نهضت كربلا سعي در روشنگري مردم و افشاي حقايق رخداده در آنجا را داشته است. فرآيند مادي بيشترين ظرفيت را براي ابلاغ اين مهم داراست. در فرآيند كلامي خطاب مستقيم و استفاده از قدرت انگيزشي افعال امر و نهي با هدف تأثيرگذاري بر انديشه مخاطب به كار رفته است. در فرآيند ذهني مهمترين هدف خطيب توجه دادن مخاطب به خطاي فكري و عقيدتي اوست و در جايگاه بعدي به ترتيب فرآيند رفتاري، ربطي و وجودي قرار دارد.