وقوع ويروس‌هاي مهم گندم در استان خوزستان

بيماري هاي ويروسي در غلات به لحاظ اقتصادي از مهمترين عوامل بيماري زاي اين محصولات به حساب مي آيند. در اين مطالعه وقوع سه ويروس مهم در گندم به نام هاي ويروس كوتولگي گندم (Wheat dwarf virus, WDV) ويروس كوتولگي زرد جو (Barley yellow dwarf virus, BYDV)  (گونه‌ي MAV) و ويروس موزائيك مخطط گندم ( Wheat streak mosaic virus, WSMV)در استان خوزستان مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور در سال زراعي 1399 - 1400، از مزارع گندم در شهرستان هاي شادگان، الهايي، ملاثاني، شوش، انديمشك و رامهرمز نمونه برداري صورت گرفت. نمونه ها توسط آزمون الايزا (Enzyme -l inked immune sorbent assay, ELISA ) با آنتي بادي هاي اختصاصي مربوط به هر ويروس مورد ارزيابي قرار گرفتند. بررسي ها نشان داد كه از 570 نمونه آزمايش شده با علائم كوتولگي، زردي و موزائيك، 172 نمونه (30 درصد) آلوده به WDV، 127 نمونه (22 درصد) آلوده به BYDV - MAV و 29 نمونه (5 درصد) آلوده بهWSMV  بودند. بدين ترتيب، WDV به عنوان عامل اصلي كوتولگي و زردي هاي گندم استان خوزستان معرفي گرديد. علاوه بر اين، آلودگي مخلوط به دو يا چند ويروس در بين نمونه ها نيز بررسي شد. حضور همزمان دو ويروس WDV و BYDV - MAV در 9 درصد از نمونه ها مشاهده شد، در حالي ‌كه آلودگي مخلوط بين WSMV وWDV يا WSMV و BYDV - MAV ديده نشد. اين اولين گزارش از بررسي گسترده در مورد فراواني ويروس ها‌‌ي ذكر شده در مزارع گندم استان خوزستان مي‌باشد كه نتايج آن زمينه را براي كارهاي تكميلي از جمله تاييد مولكولي ويروس ها، ارزيابي خسارت آنها و بررسي حساسيت و مقاومت ارقام مختلف گندم در شرايط آزمايشگاهي و مزرعه اي فراهم خواهد نمود.