مقايسه قدرت توضيح‌دهندگي مدل‌هاي خطي و غيرخطي به منظور پيش‌بيني بازده مورد انتظار سهام

يكي از مباحث چالش‌برانگيز در حوزه مالي و حسابداري ايجاد تعادل ميان بازده و ريسك است. بنابراين، شناسايي روندهاي حركتي بازده سهام جهت پيش‌بيني آن در آينده براي بازار حائز اهميت است. اگرچه تمركز بيش‌تر پژوهش‌ها در زمينه تغييرات بازده سهام مبتني بر بكارگيري مدل‌هاي خطي بوده است اما شواهد اندكي در رابطه با اين موضوع وجود دارد كه نوسان بازدهي سهام ممكن است از الگوهاي غيرخطي نيز پيروي نمايد. به همين جهت، اين پژوهش درصدد است تا به مقايسه قدرت توضيح‌دهندگي مدل‌هاي خطي و غيرخطي بازده مورد انتظار سهام بپردازد. در اين راستا، اطلاعات مربوط به 102 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال‌هاي 1388 تا 1398 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نتايج بيانگر اين است كه در بين مدل‌هاي خطي، ضرايب متغيرهاي بازار، اندازه و ارزش در مدل كارهارت بالاتر از ضرايب ساير مدل‌هاي مورد استفاده بوده است. نتايج مربوط به برآورد مدل‌هاي غيرخطي نشان داد كه مدل‌هاي خود توضيحي آستانه‌اي نسبت به مدل‌هاي انتقال هموار لجستيك از ضرايب بالاتر برخودار هستند. همچنين با استفاده از آزمون همساني مقايسه ميانگين‌ها، نتايج بيانگر اين بوده است كه مدل غيرخطي خود توضيحي آستانه‌اي مبتني بر حجم معاملات (TARVOL) كم‌ترين خطاي استاندارد ميانگين را داشته است كه نتيجه بيانگر دقت بيش‌تر اين مدل در تبيين بازده سهام مي‌باشد. نتايج آزمون مدل كارهارت نشان مي‌دهد كه ضريب متغير عامل بازار 1.2 و از لحاظ آماري معنادار است. لذا به ازاي يك واحد تغيير در عامل بازار، بازده اضافي سهام به ميزان 1.2 در جهت مستقيم تغيير مي‌يابد. بنابراين، هر چه ميانگين بازده بازار نسبت به بازده بدون ريسك به عنوان معيار عامل بازار بيش تر باشد، بازده اضافي سهام نيز افزايش مي يابد. نتايج مربوط به برآورد مدل هاي غيرخطي نيز نشان مي دهد، مدل هاي خود توضيح آستانهاي نسبت به مدل هاي انتقال هموار لجستيك از ضرايب بالاتر برخودار هستند. بدين صورت كه در مدل خود توضيح آستانه اي وقفه بازده سهام و وقفه نسبت گردش حجم معاملات از آستانه بالاتري برخودار هستند