اتحاد اشكانيان با سرمتيان و داكيان در اوايل سده دوم ميلادي

ارتباط دوستانه اشكانيان با سرمتيان و پادشاهي داكيه، در شمال و شمال غرب درياي سياه، در اواخر سده يكم و اوايل سده دوم ميلادي موضوعي است كه در منابع معدودي مربوط به تاريخ اشكانيان ذكر شده است. اشكانيان در نيمه دوم سده يكم ميلادي پس از كشاكش‌هاي بسيار سرانجام توانستند عملاً حكومت ارمنستان را در دست بگيرند. سرمتي‌ها در سده يكم ميلادي حضور چشمگير و تأثيرگذاري در حكومت‌هاي شمال درياي سياه پيدا كردند. در عين حال پادشاهي داكيه نيز در همين سده و اواخر آن به قدرتي تأثيرگذار در شمال غرب درياي سياه تبديل شد كه براي امپراتوري روم دردسرساز شده بود. در جنگ‌هايي كه پادشاهي داكيه با امپراتوري روم داشت، سرمتي‌ها در اتحاد با داكي‌ها بودند و از طرف ديگر، شواهد نشان مي‌دهد شاه داكيان در ارتباط دوستانه با شاهنشاهي اشكاني قرار داشت. به نظر مي‌آيد پيشروي رو به غرب اين سه حلقه تأثيرگذار اشكانيان، سرمتيان و داكيان در نيمه دوم سده يكم و اوايل سده دوم ميلادي در ارتباط تنگاتنگ با يكديگر بودند. پژوهش حاضر بر آن است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه چگونه شاهنشاهي اشكاني توانست با طوايف سرمتي و حكومتي در وراي درياي سياه ارتباطي دوستانه برقرار كند. به منظور پاسخگويي به اين پرسش، با روش توصيفي، تركيب جمعيتي مناطق نيمه شمالي درياي سياه و روابط قدرت ميان آنها، تاريخ اشكانيان و سرمتيان و داكي‌ها و همچنين متحدان مشترك ايشان در سده يكم و اوايل سده دوم ميلادي بررسي شد. پس از بررسي شواهد و مدارك باستان‌شناختي و متني، در پايان، اين نتيجه حاصل شد كه تسلط اشكانيان بر ارمنستان از نيمه دوم سده يكم ميلادي، به مدت حدود پنج دهه، و همچنين نفوذ قابل توجه اقوام سرمتي كه ارتباط خويشاوندي و تجاري با اشكانيان داشتند، در حكومت‌هاي نيمه شمالي درياي سياه نفوذ قابل توجهي پيدا كردند. پيشروي اشكانيان در جهت شمال قفقاز و درياي سياه با وجود بستر ارتباطي مناسبي كه در اثر حضور سرمتيها ايجاد شده بود، زمينة شكل گيري اتحادي ميان اشكانيان و داكي ها، به واسطه سرمتي ها، را فراهم كرد.