بررسي مقاومت مكانيكي خاك تحت سطوح مختلف تيمارهاي تراكم و سيماني شدن و تأثير توسعه ريشه ذرت و گندم بر آن در شرايط آزمايشگاهي

افزايش مقاومت مكانيكي خاك از طرفي سبب مستحكم تر شدن خاك و ثبات آن در برابر عوامل بيروني مي شود و از طرفي سبب محدوديت توسعه ريشه و فرايند جذب آب توسط ريشه از خاك اطراف آن مي گردد. در اين مطالعه محدوديت ها و مزاياي احتمالي ناشي از مقاومت مكانيكي خاك در وضعيت بهينه رطوبتي بررسي شد. از دو عامل تراكم و سيماني كردن به‌منظور افزايش مقاومت به فروروي خاك مرطوب استفاده شد و براي جلوگيري از اثرات نوسان رطوبت بر مقاومت مكانيكي اوليه خاك، از سامانه تثبيت مكش استفاده شد تا رطوبت خاك در مكش ماتريك 40 سانتيمتر (معادل با تخلخل تهويه اي 10 درصد) تثبيت گردد. 132 واحد آزمايشي (گلدان) در سطوح مختلف تيمارهاي تراكم (جرم مخصوص ظاهري معادل با 1/52، 1/56، 1/6، 1/66، 1/69 و 1/71 مگاگرم بر مترمكعب) و سيمان (سيمان اضافه شده معادل با صفر،0/3، 0/6، 0/9، 1/2 و 1/5 درصد جرمي) اقدام به كشت گياهان ذرت و گندم شد تا اثر احتمالي توسعه ريشه بر افزايش مقاومت مكانيكي اوليه خاك در قالب يك آزمايش فاكتوريل و طرح كامل تصادفي تعيين گردد. نتايج نشان داد كه مقاومت مكانيكي خاك در اثر هر دو تيمار تراكم و سيمان از مقادير كم تا مقادير محدودكننده افزايش يافت و دامنه اي از خاك هاي سست تا مستحكم در اثر اين دو تيمار ايجاد شد. مقاومت مكانيكي خاك در تيمار شاهد و برخي سطوح اوليه دو تيمار تراكم و سيمان در حد خاك هاي سست قرار داشت ولي توسعه ريشه گياه سبب شد استحكام خاك در تيمار شاهد و تراكم به مقدار قابل‌توجهي افزايش يابد. از طرفي توسعه ريشه سبب شد محدوديت خاك از نظر دردسترس‌بودن آب براي گياه فراتر از حد بالاي دامنه بحراني (2/5 مگاپاسكال) قرار گيرد؛ بنابراين باتوجه‌به كاركرد مورد انتظار خاك، تغييرات مقاومت مكانيكي در اثر تراكم، سيمان و توسعه ريشه مي تواند به‌عنوان فرصت يا محدوديت عمل نمايد.